„Tylko ta Rzesza”. Kilka miesięcy po przejęciu władzy w Niemczech przez narodowych socjalistów przywódca ruchu i kanclerz Adolf Hitler 1 września 1933 r. ogłosił swym zwolennikom i wszystkim Niemcom, że kierowane przez niego państwo jest Trzecią Rzeszą, która ma trwać tysiąc lat. Pojęcie Rzeszy przed 1933 r. było wykorzystywane przez niemieckich konserwatystów i używane niejako w opozycji do Republiki Weimarskiej; wiązano z nim elementy sanacyjne. Po raz pierwszy określenia Trzecia Rzesza użył w 1923 r. konserwatywny historyk Arthur Moeller van den Bruck w książce pod tym samym tytułem. Po rozwiązaniu na początku XIX w. Pierwszej Rzeszy pojawiła się w wyniku jednoczenia ziem niemieckich Druga – małoniemiecka – Rzesza z cesarzem z rodu Hohenzollernów. Zdaniem van den Brucka nie została w pełni zrealizowana i przybrała postać Przejściowej Rzeszy (Zwischenreich). Trzecia Rzesza miała być wielkoniemiecka, obejmować także Austrię i być spełnieniem marzeń o narodowym odrodzeniu Niemiec. „Istnieje tylko jedna Rzesza, tak jak istnieje tylko jeden Kościół. (…) Istnieje tylko ta Rzesza”.
Naziści bardzo szybko przejęli pojęcie przydatne w propagandzie i upowszechnili je. Miało zepchnąć w cień znienawidzoną demokrację republikańską i nawiązać do tradycji bismarckowskich, potęgi i dumy. Z biegiem lat Hitler miał jednak coraz więcej wątpliwości, czy jest to właściwe określenie i czy nie doprowadzi do spekulacji o przemijaniu. Po Trzeciej Rzeszy mogła przecież nastąpić Czwarta (co zapowiadała zresztą antyhitlerowska opozycja). W czerwcu 1939 r. polecił używać zwrotu Wielkoniemiecka Rzesza, wszakże nowa nazwa nie przyjęła się. Trzecia Rzesza niosła w sobie większy ładunek emocjonalny, łączyła różne wcielenia historyczne, koncepcje filozoficznoteologiczne.