Pomocnik Historyczny

Chwała Ukrainie!

„Chwała Ukrainie! Chwała bohaterom!”; przystanek autobusowy we wsi Stradcz w pobliżu Lwowa, 2014 r. „Chwała Ukrainie! Chwała bohaterom!”; przystanek autobusowy we wsi Stradcz w pobliżu Lwowa, 2014 r. Getty Images

Łączenie słów chwała i Ukraina pojawia się u romantyków w okresie zwanym odrodzeniem narodowym (XVIII/XIX w.). U Tarasa Szewczenki czytamy: „Nasze dumy, pieśni nasze/nie umrą, nie zginą…/Ot, w czym, ludzie, nasza chwała,/chwała Ukrainy!” (1840). Wiersz Pawła Czubyńskiego, który z czasem stał się hymnem narodowym, zaczyna się od słów: „Nie umarła jeszcze Ukraina,/ani chwała, ani wolność” (1862). U wszystkich europejskich romantyków był rozpowszechniony palingenetyczny mit, że okryta niegdyś chwałą nacja wyginęła lub zasnęła i oto nadchodzi chwila, w której ma się ona odrodzić lub przebudzić i stanąć przed światem w pełni chwały. Została wybrana jako mesjasz, który ma zerwać okowy starych reżimów i przywrócić wolność wszystkim narodom.

Pozdrowienie „Chwała Ukrainie” (Sława Ukrajini) po raz pierwszy wybrzmiało z ust proukraińskich charkowskich studentów pod koniec XIX w. Należało na nie odpowiadać „Po wszystkiej ziemi chwała”. To słowa z psalmu śpiewanego podczas święta Wniebowstąpienia: „Wywyższże się, Boże, nad niebiosa: a po wszystkiej ziemi chwała twoja” (przekład Jakuba Wujka). Kształtujące się i upowszechniające w XIX w. ideologie, zwłaszcza socjalizm i nacjonalizm, często czerpały inspiracje z religii.

Według badań Jurija Juzycza hasło przejęli uczestnicy wydarzeń związanych z rewolucją i walką o państwowość w latach 1917–21. „Chwała Ukrainie” wykrzykiwano podczas posiedzeń Centralnej Rady Ukraińskiej Republiki Ludowej (URL). W chwili ogłoszenia niepodległości URL (1917) „w sali huknęło »Chwała Ukrainie!« i pełni entuzjazmu delegaci, upadłszy na kolana, odśpiewali hymn narodowy”. Czarni Zaporożcy (kawaleria armii URL) używali pozdrowienia „Chwała Ukrainie!

Pomocnik Historyczny „Polacy i Ukraińcy” (100190) z dnia 06.12.2021; Polacy i Ukraińcy; s. 60
Reklama