Pomocnik Historyczny

Dyktatorka mody

O francuskiej elegancji

Gabrielle Coco Chanel, 1920 r. Gabrielle Coco Chanel, 1920 r. Getty Images
Francuskie wzorce elegancji.

Mężczyzna jak Ludwik. W XII w., gdy Francja zyskała rangę mocarstwa, dwór jej władców stał się punktem odniesienia dla innych w Europie. Noszone tam ubiory, znane jako à la mode, były wzorem elegancji także w dobie renesansu, choć poważną konkurencję dla nich stanowiły stroje z Italii i z rezydencji Habsburgów austriackich, a zwłaszcza hiszpańskich. Dopiero z początkiem XVII w. udało się Francji objąć niekwestionowane pierwszeństwo w dyktacie mody. Twarzą jej triumfu był Ludwik XIV. Otaczał go imponujący dwór, którego życie regulowały sztywne rygory etykiety, a wszystko obracało się wokół niego – Króla Słońce. Swą monarszą wspaniałość podkreślał strojem zgodnym z duchem czasu. Odrzucił sztywne szaty hiszpańskiego kroju, które pod wpływem żon jego poprzedników zadomowiły się w Paryżu, stawiając na ubiór swobodniejszy. Początkowo składał się on z zapinanego na guziki wamsa (obcisłego kaftana), spodni wpuszczanych w cholewy butów i krótkiej peleryny, by w drugiej połowie XVII w. ustalić się jako zestaw surduta, kamizelki i wąskich spodni do kolan. Jedwabne pończochy białe, niebieskie lub czerwone eksponowały łydki, ozdobione klamrami lub rozetami buty na wysokich obcasach nie tylko podwyższały władcę (miał ok. 165 cm), ale też pomagały mu zachować lekkość i elegancję ruchu, z której zawsze słynął. Koronki u kołnierza i rękawów koszuli przydawały ubiorowi wyrafinowania. Całości dopełniała gładko wygolona twarz (wcześniej przystająca jedynie duchownym) oraz peruka składająca się z długich fryzowanych pukli, kryjąca rzednące włosy. I kapelusz z miękkimi piórami.

Markiza de Pompadour, metresa Ludwika XV i ikona ówczesnej mody; obraz z 1754 r.Getty ImagesMarkiza de Pompadour, metresa Ludwika XV i ikona ówczesnej mody; obraz z 1754 r.

Jak nosił się król, tak i dworzanie. Jeśli ktoś chciał dorównać królewskiemu ubraniu ozdobionemu 2 tys. diamentów, musiał wydać astronomiczne sumy.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Francuzów” (100194) z dnia 04.04.2022; Dzieje Francuzów; s. 76
Oryginalny tytuł tekstu: "Dyktatorka mody"
Reklama