Kolonialne fale. Pozyskiwanie przez Francję zależnych terytoriów pozaeuropejskich nie miało bynajmniej charakteru liniowego. Kolonialne fale wznosiły się i opadały. Wynikało to z całego splotu przyczyn społecznych, demograficznych, gospodarczych, z polityki dynastycznej, ale głównie z przebiegu licznych prowadzonych przez Francję wojen. Istnienie pierwszego francuskiego imperium (zwanego niekiedy starym; obejmowało posiadłości w Ameryce i Indiach) zakończyły wojny rewolucyjne i napoleońskie. W dużej mierze przekreśliły one wcześniejsze sukcesy Francuzów. Faza kolejna rozpoczęła się wraz z podbojami w Afryce Północnej w 1830 r. W następnych dekadach doszły terytoria na Oceanie Indyjskim, Pacyfiku i w Indochinach, Afryce Zachodniej i Środkowej. Po Wielkiej Wojnie pod władzę Paryża dostały się Syria i Liban. Był to czas największego rozrostu drugiego (nowego) imperium. Już podczas II wojny światowej rozpoczął się jego demontaż. Później Francuzi bili się o utrzymanie terytoriów i wpływów w Indochinach, na Madagaskarze i w Algierii. Zarazem starali się stworzyć instytucjonalne więzi z nowymi niepodległymi państwami, budując Unię (Wspólnotę) Francuską, co ostatecznie zakończyło się fiaskiem. Część terytoriów pozostała jednak przy Francji, co czyni z niej obecnie państwo leżące na pięciu kontynentach.
Ameryka Północna. Poddani królów Francji zaczęli wyprawiać się za Atlantyk już na początku XVI w. W 1541 r. założyli pierwsze osiedla na terytorium obecnej Kanady, a później na Florydzie. Osadnictwo w całej Nowej Francji rozwijało się powoli. Ok. 1760 r. mieszkało tam nie więcej niż 80 tys. przybyszów i ich potomków (ok. 70 tys. w Kanadzie). Na kondycji amerykańskich kolonii odbijały się w przemożny sposób konflikty europejskie.