Pomocnik Historyczny

„Powiększyłem tereny wszystkich prowincji”

Sztuka cesarskiej autoprezentacji

Łuk Septymiusza Sewera na Forum Romanum ozdobiony reliefami upamiętniającymi zwycięstwa tego władcy nad Partami. Łuk Septymiusza Sewera na Forum Romanum ozdobiony reliefami upamiętniającymi zwycięstwa tego władcy nad Partami. Shutterstock
Jak cesarze tworzyli swój wizerunek, żeby zaprezentować się poddanym.
Relief z Łuku Tytusa w Rzymie.BE&W Relief z Łuku Tytusa w Rzymie.

Autoprezentacja. Rzymscy cesarze przywiązywali dużą wagę do informowania społeczeństwa o swoich spektakularnych dokonaniach. Upamiętnianie różnych zwycięstw militarnych, sukcesów dyplomatycznych czy osiągnięć na polu administracyjnym lub budowlanym służyło m.in. umacnianiu autorytetu panującego i utrwalaniu w społeczeństwie przekonania o jego wyjątkowych zaletach. Szukanie przez cesarzy społecznej akceptacji wynikało ze specyfiki pryncypatu, który w sensie formalnym nie był monarchią, a władza cesarska nie była formalnie dziedziczona. Princeps musiał zatem dbać o swój wizerunek i nieustannie potwierdzać, że zasługuje na najwyższą godność.

Do autoprezentacji cesarskiej wykorzystywano wszystkie dostępne wówczas środki komunikacji: monety, monumenty, posągi opatrzone inskrypcjami oraz różnego rodzaju budowle dekorowane reliefami, które wznoszono w centralnych miejscach Rzymu i najważniejszych miast prowincji. W ten sposób informacje o dokonaniach poszczególnych władców docierały do mieszkańców całego rzymskiego świata.

Cesarz jako zwycięski imperator. Jednym z ważniejszych aspektów cesarskiej autoprezentacji było kreowanie wizerunku zwycięskiego wodza, co było istotne dla budowania autorytetu w oczach armii, głównej podpory pryncypatu. Odnoszone zwycięstwa dowodziły, że cesarz jest pod szczególną protekcją bogów, a to z kolei potwierdzało jego predyspozycje do sprawowania najwyższej władzy. W sprawozdaniu ze swoich dokonań (znanym jako Res gestae divi Augusti) pierwszy cesarz August tak chwalił się swoimi podbojami: „Powiększyłem tereny wszystkich prowincji ludu rzymskiego, których sąsiadami były ludy nie podlegające naszej władzy. Spacyfikowałem prowincje Galię i Hiszpanię oraz Germanię, które otacza Ocean od Gades aż do ujścia Łaby.

Pomocnik Historyczny „Cesarze Rzymu” (100195) z dnia 09.05.2022; Konteksty; s. 94
Oryginalny tytuł tekstu: "„Powiększyłem tereny wszystkich prowincji”"
Reklama