Pomocnik Historyczny

Poczet wielkich polarników

Roald Amundsen z dwójką inuickich dzieci, które przywiózł do Norwegii z wyprawy na Alaskę, 1925 r. Roald Amundsen z dwójką inuickich dzieci, które przywiózł do Norwegii z wyprawy na Alaskę, 1925 r. AKG
W porządku alfabetycznym, wybór autorski.

Roald Engelbregt Graving Amundsen (1872–1928)

Norweski badacz polarny, jeden z największych odkrywców Arktyki i Antarktyki. Urodził się w Fredrikstad, ojciec był właścicielem stoczni i armatorem, atmosfera domu była nasycona opowieściami o morskich podróżach. Roald zaczął studiować medycynę, ale porzucił naukę i wyruszył na morze. W 1893 r. na statku myśliwskim „Magdalena” popłynął na Morze Grenlandzkie. W 1895 r. zdobył patent oficerski, a w 1900 r. kapitański. Jego pierwszą poważną funkcją było stanowisko starszego oficera na statku belgijskiej wyprawy antarktycznej „Belgica” (1897–99), w czasie której po raz pierwszy zimował w warunkach polarnych.

Po powrocie przygotował ekspedycję mającą na celu ostateczne pokonanie Przejścia Północno-Zachodniego. W 1903 r. mała „Gjøa” z pięcioosobową załogą wypłynęła na Morze Baffina i dotarła trasą Johna Franklina do Wyspy Króla Williama, gdzie została na dwa lata zablokowana przez lody. Amundsen współpracował z Inuitami, odbywał długie podróże po archipelagu, zdobywając cenne doświadczenie w zakresie posługiwania się psimi zaprzęgami i życia na lodzie. W czasie jednej z wypraw umiejscowił północny biegun magnetyczny. W 1905 r. warunki lodowe poprawiły się i „Gjøa” popłynęła na zachód, w 1906 r. dotarła do San Francisco.

Po powrocie do kraju Amundsen zaczął przygotowania do zdobycia bieguna północnego. Gdy ogłoszono, że zrobili to Frederic Cook i Robert Peary, Norweg zmienił plany i postanowił dotrzeć do bieguna południowego. Zrobił to, wraz z czterema towarzyszami, 14 grudnia 1911 r. Przez następny rok jeździł z wykładami, w czasie podróży po Stanach Zjednoczonych zafascynował się możliwościami, jakie dają samoloty. Zakupił dwupłatowiec Farman, po powrocie do Europy przeszedł szkolenie i uzyskał patent pilota.

Pomocnik Historyczny „Bieguny Ziemi” (100196) z dnia 12.06.2022; Bieguny Ziemi; s. 42
Reklama