Pomocnik Historyczny

Krystyna 1626–89

Portret pędzla Jacoba Heinricha Elbfasa. Portret pędzla Jacoba Heinricha Elbfasa. Gripsholm
Królowa Szwecji 1632–54 r.

Odmienna. To ona zadecydowała o wygaśnięciu szwedzkiej linii dynastii, gdyż nie chciała mieć dzieci. Podobno gdy 8 grudnia 1626 r. przyszła na świat, położne pomyliły ją z chłopcem. Mimo że ojciec Gustaw II Adolf czekał na męskiego potomka, pokochał córkę, którą chętnie zabierał na ćwiczenia wojskowe. Był dumny, że nie boi się wystrzałów. Gdy król zginął w bitwie pod Lützen, edukacją sześcioletniej Krystyny zajął się kanclerz Axel Oxenstierna, który jednocześnie sprawował rządy w jej imieniu. Kanclerz szybko pojął odmienność królewny. Nosiła męskie ubrania, skrywające jej zapadniętą pierś i jedno ramię niższe, miała mocny, niski głos i stroniła od typowo kobiecych zajęć. Była – jak ocenił Oxenstierna – olśniewająco zdolna, więc zaczął ją wprowadzać w arkana polityki. Krystyna traktowała kanclerza jak drugiego ojca i z zapałem oddawała się nauce.

Fachowiec w polityce. Gdy w wieku 18 lat przejęła władzę, była gotowa, aby zaprowadzić nowe porządki w państwie. Jednak zanim to uczyniła, dała się poznać w Europie jako orędowniczka zawarcia pokoju kończącego wojnę trzydziestoletnią. Było coś paradoksalnego w fakcie, że córka bohatera wojennego została okrzyknięta boginią pokoju, na rzecz którego działała zresztą za plecami swojego nauczyciela. Była to pierwsza próba niezależności Krystyny.

Po hucznej koronacji, która z powodu wojny odbyła się dopiero w 1650 r., królowa rozpoczęła dzieło przekształcania systemu politycznego Szwecji. Dotąd państwem de facto kierował Oxenstierna z arystokratycznymi ministrami, ewentualnie z radą rekrutowaną z kilkunastu rodów. Krystyna, która zdaniem biografa Svena Stolpego stała się „skutecznie działającym fachowcem w polityce”, zaczęła pozyskiwać niższych urzędników kancelarii i wprowadzać nowych ludzi do rady królestwa, na przykład Johana Adlera Salviusa, chłopskiego pochodzenia.

Pomocnik Historyczny „Szwedzi na polskim tronie” (100202) z dnia 07.11.2022; Sylwetki; s. 45
Reklama