Pomocnik Historyczny

Mauzolea dynastii

Groby i grobowce Wazów

Kaplica Wazów na Wawelu. Kaplica Wazów na Wawelu. Albin Marciniak / EAST NEWS
Gdzie są pochowani Wazowie.

Kaplica Wazów przy katedrze wawelskiej.

Z zewnątrz jest kopią renesansowo-manierystycznej kaplicy Zygmunta Starego. W ten sposób polscy Wazowie odwoływali się do tradycji Jagiellonów. Decyzję o wystawieniu kaplicy grobowej podjął Zygmunt III po śmierci córki Katarzyny w 1594 r. Jednak mimo śmierci kolejnych dzieci królewskich i pierwszej żony – Anny Austriaczki w 1598 r. – plany króla były nadal jedynie zamiarem, co potwierdził w testamencie z 1623 r. Kolejni zmarli związani z Domem Wazów chowani byli w krypcie kaplicy Zygmuntowskiej, a od 1644 r. w nowej, jaką zorganizowano po sąsiedzku, pod kaplicą św. Piotra i Pawła ufundowaną przez biskupa Prandotę. Jako pierwsza spoczęła w niej Cecylia Renata, żona Władysława IV. Prace przy mauzoleum Wazów podjął dopiero Jan II Kazimierz, którego wspomagał biskup krakowski Andrzej Trzebicki.

Fundamenty pod nową kaplicę, której budowę prowadził Marcin Bielawski według projektu najpewniej Giovanniego Battisty Gisleniego, położono w 1664 r., a prace ukończono w 1667 r., rok przed abdykacją króla. Prace przy jej dekoracji trwały jeszcze w latach 70. XVII w. Starano się, aby w jej wystroju znalazły się różnorodne i drogie materiały. Były to m.in. typowe dla XVII w. barwne wapienie małopolskie (czarny, różowy, brązowo-żółty i biały), użyto też alabastru i białego marmuru z Carrary. Przemyślaną kompozycję kolorystyczną ścian uzupełniają złocone tła białych stiuków kopuły, a przede wszystkim złocone ramy miedzianych tablic epitafijnych. W 1673 r. wprawiono w portal brązową kratę odlaną w Gdańsku przez Michała Weinholda za niebagatelną sumę 16 tys. florenów.

Kaplica upamiętnia przede wszystkim męskich przedstawicieli rodu: Zygmunta III, Aleksandra Karola (syn Zygmunta III zmarł na ospę w wieku 20 lat), Jana Alberta (syn Zygmunta III, biskup krakowski, zmarł w wieku 22 lat), Karola Ferdynanda (syn Zygmunta III, wycofał się z rywalizacji o tron, zmarł w wieku 42 lat), Władysława IV i Jana II Kazimierza poprzez obszerne epitafijne napisy.

Pomocnik Historyczny „Szwedzi na polskim tronie” (100202) z dnia 07.11.2022; Konteksty; s. 114
Oryginalny tytuł tekstu: "Mauzolea dynastii"
Reklama