Podglebie konfliktów. Od początku XX w. w świadomości Europejczyków zakorzeniła się recepcja Półwyspu Bałkańskiego jako ogniska niepokojów. Ten syndrom niestabilności był efektem przede wszystkim dziedzictw bizantyńskiego, osmańskiego oraz austro-węgierskiego, które ukształtowały politykę, kulturę oraz religię narodów bałkańskich. Jak podkreślił amerykański politolog George Friedman: „Każdy zdobywca pozostawił tam po sobie naród lub religię, a wszystkie one wzajemnie się nienawidziły. Każda walcząca strona dopuszczała się wobec innych straszliwych okrucieństw, a wszystkie były pamiętane, jakby wydarzyły się wczoraj. Nie jest to region, gdzie przyjęłaby się zasada: przebaczyć i zapomnieć”. Stephen Larrabee z RAND Corporation postrzega Bałkany jako terytorium, na którym wciąż utrzymują się czynniki sprzyjające rozwojowi konfliktów.
Podczas wojen bałkańskich 1912–13 na Bałkanach zaszły poważne zmiany polityczne i terytorialne. Panowanie tureckie dobiegło końca, ale zaostrzyły się sprzeczności interesów pomiędzy niepodległymi państwami, które nie wypracowały modelu współpracy. Do obiegu weszło negatywne pojęcie kotła bałkańskiego, który symbolizuje konglomerat konfliktów narodowościowych, sporów kulturowych i religijnych, groźne wrzenie oraz wchodzenie w niebezpieczne relacje polityczne, ideologiczne i etniczne. Określenie bałkańska beczka prochu podkreślało wybuchowy, gwałtowny charakter zachodzących tam wydarzeń, narzucając myślenie o Bałkanach jako o miejscu, gdzie historia pisze dramatyczne i nieprzewidywalne scenariusze. W związku z rozpadem Imperium Osmańskiego pojawił się także termin bałkanizacja; stał się on synonimem napiętych stosunków między małymi sąsiadującymi państwami, które stale wchodzą ze sobą w sytuacje konfliktowe, prowadząc Hobbesowską wojnę wszystkich przeciwko wszystkim.