Pomocnik Historyczny

Václav Havel (1936–2011)

Václav Havel. Bohater czeskiej opozycji

W 1989 r. W 1989 r. CTK / PAP
Inicjator ruchu społecznego Karta 77, prezydent Czechosłowacji 1989–92 i Republiki Czeskiej 1993–2003.

Dramaturg w centrum mitu. W styczniu 1989 r. przed domem znanego czeskiego dramaturga Václava Havla na nabrzeżu Wełtawy w centrum Pragi stanął niepozorny barakowóz. Nie korzystali z niego budowlańcy, tylko funkcjonariusze tajnej policji, których zadaniem było obserwowanie wszystkich wchodzących do budynku. Wśród ludzi, którzy przez kolejne dwanaście miesięcy przekroczyli próg kamienicy wybudowanej jeszcze przez dziadka gospodarza, byli słynni dysydenci, sygnatariusze Karty 77 (o której dalej), dawni reformatorzy partyjni, tacy jak przywódca Praskiej Wiosny 1968 r. Alexander Dubček, a także dziennikarze zachodnich agencji prasowych, wśród nich Walter Isaacson, późniejszy biograf Steve’a Jobsa, założyciela firmy Apple. Nie zabrakło też księcia Karla Schwarzenberga, potomka jednego z najbardziej utytułowanych rodów arystokratycznych, przyszłego szefa czeskiej dyplomacji. Ten ostatni wspominał, że barakowóz wraz z lokatorami zniknął dopiero podczas aksamitnej rewolucji 29 grudnia 1989 r. Tego dnia posłowie zgromadzeni w Sali Władysławowskiej Praskiego Zamku jednogłośnie wybrali przywódcę opozycji demokratycznej Václava Havla na prezydenta Czechosłowacji.

Aksamitna rewolucja obrosła w legendę, a jej nieodłącznym elementem jest przekonanie, że obalenie komunizmu, które Polakom zabrało 10 lat, Węgrom 10 miesięcy, a Niemcom z NRD 10 tygodni, w Czechosłowacji trwało zaledwie 10 dni. Autorem chwytliwego sloganu miał być Lou Reed, lider amerykańskiej grupy rockowej The Velvet Underground, ale to tylko jeden z wielu mitów narosłych wokół przemian politycznych w Czechosłowacji.

Spektakularne wydarzenia nad Wełtawą miały więcej wspólnego z polskim Okrągłym Stołem, niżby to chcieli przyznać ich uczestnicy i świadkowie. Podczas gdy setki tysięcy Czechów i Słowaków jesienią 1989 r.

Pomocnik Historyczny „Lech Wałęsa i liderzy przełomu'89” (100214) z dnia 18.09.2023; Galeria przywódców; s. 18
Oryginalny tytuł tekstu: "Václav Havel (1936–2011)"
Reklama