Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Pomocnik Historyczny

Jan Stały nazywany też Mocnym (1468–1532)

Na portrecie Lucasa Cranacha starszego, 1526 r. Na portrecie Lucasa Cranacha starszego, 1526 r. AN
Książę elektor Saksonii 1525–32 r.

U boku brata. Jego przydomek Stały świadczy o wiernym trwaniu przy wyznaniu luterańskim. Niewiele wiadomo o jego dzieciństwie i młodości. Miał trzech starszych braci. W 1486 r., po śmierci ojca, najstarszy z nich, Fryderyk III Mądry został elektorem, lecz rządy sprawował wspólnie z Janem. Łączyły ich hojność, skłonność do okazywania przepychu, zamiłowanie do turniejów i polowań. Ponoć Jan był życzliwszy od Fryderyka i bardziej niż on zainteresowany sprawami wojskowymi. Pomagał starszemu bratu w rządach przez 39 lat, rozwiązując za niego wiele wewnętrznych i zewnętrznych problemów. Ich wspólne panowanie charakteryzowało się zrozumieniem i współpracą. Żaden z braci nie podjął ważnych decyzji bez zasięgnięcia rady drugiego. Choć takie podejście często prowadziło do przeciągania podjęcia decyzji, jednocześnie chroniło przed sporami w rodzinie.

Gdy Jan w 1513 r. ożenił się po raz drugi – z Małgorzatą, córką księcia Anhalt (pierwszą żoną była księżniczka meklemburska Zofia), bracia podzielili między siebie ziemie elektoratu. Jan osiadł w Weimarze, gdzie założył własny dwór i odtąd był odpowiedzialny za ziemie położone w Turyngii, Frankonii i Vogtlandzie. Nigdy nie okazywał jednak większego zainteresowania administracją i finansami państwa. Sprawiło to, że saska administracja miała opinię bardzo skorumpowanej. Mówiono, że urzędnicy bogacili się kosztem elektora, brakowało też dokumentacji spraw finansowych.

Luteranin. Godność elektora objął Jan w 1525 r. Zaraz potem musiał się zmierzyć z buntem chłopów. W Saksonii wprawdzie nie doszło do rozruchów, lecz w rządzonej przez niego Turyngii już tak. Tamtejsi powstańcy, słabo uzbrojeni, zostali rozbici przez wojska książąt niemieckich 15 maja 1525 r. w bitwie pod Frankenhausen.

Pomocnik Historyczny „Za króla Sasa” (100221) z dnia 17.06.2024; Dynastia; s. 85
Reklama