Zezowaty prawnik. To za jego prezydentury zawisł na szubienicy słynny abolicjonista, któremu Cyprian Kamil Norwid poświęcił wiersz „Do obywatela Johna Brown”. Pod koniec jego rządów państwo praktycznie się rozpadało.
Urodził się w rodzinie farmera z Pensylwanii jako jedno z 11 dzieci. Uczył się w lokalnej szkole, studia skończył z wyróżnieniem w 1809 r. w Dickinson College, choć wcześniej groziło mu wyrzucenie ze względu na rozrywkowy tryb życia. Według biografów Buchanan był aktywnie zaangażowany w zakłócanie spokoju, nadużywanie alkoholu i akty wandalizmu. Ostatecznie jednak zwyciężyła nauka i chęć zrobienia kariery prawniczej, którą rozpoczął po trzyletnich praktykach i zdaniu egzaminu do palestry. W tym okresie interesował się wolnomularstwem i zaangażował w działalność lokalnych ruchów masońskich.
Już wtedy miał problemy ze wzrokiem, które towarzyszyły mu przez całe życie – był krótkowidzem na jedno oko i dalekowidzem na drugie. Cierpiał również na chorobę zezową, która utrudniała prowadzenie publicznych dyskusji. A jednak ta dysfunkcja nie przeszkodziła mu w praktykowaniu prawa, zyskał sławę i pieniądze, a równocześnie zainteresował się polityką, starając się o nominację do legislatury stanu Pensylwania.
Zmiana poglądów. Popierał wówczas wzmocnienie władzy federalnej kosztem uprawnień poszczególnych stanów. Dotyczyło to zwłaszcza sfery ekonomicznej, czego przykładem był Bank Centralny, o który toczono spór w Kongresie. Jako federalista uzyskał nominację do izby niższej legislatury stanowej, sprawując swoją funkcję przez jedną kadencję. Znacznie dłużej pracował w roli posła Izby Reprezentantów w latach 20. XX w., pełniąc m.in. ważne funkcje członka Komisji Rolnictwa i przewodniczącego Komisji Sądowej.