Piastun korony pruskiej
Fryderyk II, filozof, reformator, władca absolutny
Przeciwieństwo ojca. Był synem Fryderyka Wilhelma I i Doroty Zofii z dynastii hanowerskiej. Jego ojciec, który panował od 1713 r., zwany był, nie bez poważnych racji, królem sierżantem. Doprowadził absolutyzm w państwie prusko-brandenburskim do apogeum. Jeżeli brakowało mu zainteresowań intelektualnych, to był budowniczym podstaw finansowych i administracyjnych potęgi Prus, a zarazem twórcą pruskiego militaryzmu.
Jego najstarszy syn Fryderyk wydawał się w młodości całkowitym przeciwieństwem ojca. Wybitnie uzdolniony, interesował się nade wszystko życiem intelektualnym, muzyką i sztuką, przejawiał także spore zdolności literackie. W 1730 r. młody Fryderyk był już człowiekiem kultury oświecenia, czytywał namiętnie filozofów i pisarzy, sam pisywał wiersze po francusku. Ku rozpaczy ojca nie cierpiał polowań, a na flecie wykonywał nie marsze wojskowe, lecz muzykę poważną. Nazwano go później, nie bez przesady, filozofem na tronie. Był już za młodu racjonalistą indyferentnym religijnie. Z tego i z praktycznego podejścia do roli religii w państwie wynikała jego słynna później w Europie tolerancja religijna.
Próba ucieczki i kara twierdzy. Brutalny styl kierowania rodziną przez ojca spowodował konflikt z synem, który zdecydował się na próbę ucieczki z Prus (sierpień 1730 r.). Nie powiodła się ona i Fryderyk ze swymi powiernikami stał się ofiarą gniewu króla. Fryderyk Wilhelm I czas jakiś groził potomkowi śmiercią za dezercję z wojska i osadził w twierdzy kostrzyńskiej dla nauki arkanów administracji i finansów państwa. (W Kostrzynie Soldatenkönig zmusił syna do przyglądania się kaźni Hermanna von Kattego, przyjaciela młodego następcy tronu i współorganizatora ucieczki – przyp. red.). Załamany Fryderyk formalnie podporządkował się woli ojca i wrócił do służby wojskowej.