Pomocnik Historyczny

Rozważni, uduchowieni

Prekursorzy pruskiego romantyzmu

„Wschód księżyca nad morzem”. Obraz olejny Kaspara Dawida Friedricha z 1822 r. „Wschód księżyca nad morzem”. Obraz olejny Kaspara Dawida Friedricha z 1822 r. BEW
Prusacy potrafili być romantykami.

Architektura krajobrazu. Co prawda w architekturze nie wykształcił się wyrazisty styl romantyczny, ale popularny stał się wówczas historycyzm (neorenesans, neogotyk) oraz zachwyt nad ludowością i przyrodą. Najlepiej widać to w pojawiających się wokół pałaców parkach krajobrazowych. Pruski Wersal, czyli rokokowy pałac Hohenzollernów w Poczdamie, zbudowany za Fryderyka Wielkiego na wzór francuskich rezydencji, został w duchu romantyzmu przerobiony przez Fryderyka Wilhelma IV. Architekt krajobrazu Peter Joseph Lenné otoczył wspaniałym parkiem angielskim zespół budowli ogrodowych i pałacowych w stylach historycznych, zaprojektowany przez Karla Friedricha Schinkla.

Idee romantyczne rozwijały się już wcześniej, m.in. w Kotlinie Jeleniogórskiej, która pod koniec XVIII w. stała się modna ze względu na bliskość Berlina i walory krajobrazowe. Zanim w 1831 r. pałac w Mysłakowicach kupił Fryderyk Wilhelm III, do rozsławienia kotliny przyczynił się hr. Friedrich von Reden (ojciec przemysłu ciężkiego na Górnym Śląsku). W 1789 r. nabył majątek w Bukowcu, który był przykładem połączenia pruskiego praktycyzmu i romantycznego ducha epoki: klasycystyczny dwór i nowoczesny folwark zostały otoczone najstarszym i jednym ze wspanialszych pruskich parków romantycznych.

Malarstwo. Urodą pobliskich Karkonoszy zachwycali się romantyczni malarze, głównie z Drezna, z wielkim upodobaniem tworzący pejzaże. W domu prekursora tego kierunku Franza Gerharda von Kügelgena spotykali się przedstawiciele niemieckiej Frühromantik. Wśród nich Prusakiem był Caspar David Friedrich, autor nokturnów (nocnych pejzaży), przedstawiających ruiny zamków, cmentarzysk, wraki statków. Jego obrazy były głęboko religijne, podobnie jak dzieła niemieckiej grupy Nazareńczyków, nawiązującej stylem do XV-wiecznego malarstwa włoskiego.

Pomocnik Historyczny „Prusy - wzlot i upadek” (100230) z dnia 10.03.2025; Dzieje Prus; s. 82
Oryginalny tytuł tekstu: "Rozważni, uduchowieni"
Reklama