Pomocnik Historyczny

Pogromcy byków

Korrida: od śródziemnomorskich korzeni po współczesne spory

Byk szarżujący na matadora; obraz Lake’a Price’a, ok. 1754 r. Byk szarżujący na matadora; obraz Lake’a Price’a, ok. 1754 r. UIG / Getty Images
Corrida de toros. Iberyjska specjalność.

Śródziemnomorskie korzenie. Korrida (hiszp. corrida de toros, od correr – biegać, toro – byk) należy do najbardziej rozpoznawalnych symboli kręgu hiszpańskiej kultury. Charakterystyczne rotundy i mieszczące się wewnątrz areny można napotkać w każdym zakątku hiszpańskojęzycznego świata. Co do historycznych źródeł korridy nie ma jednak zgody. Jedni wskazują na starożytnych Celtów, inni na Rzymian. Pewne jest, że walki z bykami były częścią kultury starożytnych cywilizacji basenu Morza Śródziemnego. Byki zaś – jako symbol słońca – bez wątpienia pełniły ważną rolę w kultach religijnych preromańskiej Hiszpanii.

Korridy były popularne wśród średniowiecznej iberyjskiej szlachty. Wedle legendarnych podań Rodrigo Díaz de Vivar, słynny El Cyd, był jednym z największych pogromców byków. Takie pojedynki uświetniały wielkie uroczystości, np. dworskie wesela. Oczywiście tamte korridy w niczym nie przypominały późniejszych, nie miały jeszcze charakteru spektaklu i nie odbywały się na specjalnie do tego przeznaczonych arenach.

Dla króla i ludu. Ważne zmiany zaszły na początku ery nowożytnej, kiedy korrida awansowała do rangi sportu królewskiego. Cesarz Karol V Habsburg, ku uciesze swoich hiszpańskich poddanych, uczcił urodziny syna (późniejszego Filipa II), zabijając włóczną byka na arenie w Valladolid. Jednocześnie kampanię przeciw walkom byków wszczął Kościół katolicki. W 1567 r. papież Pius V zagroził ekskomuniką wszystkim władcom, którzy sankcjonowali tego typu rozrywki, odmawiając jednocześnie chrześcijańskiego pochówku każdemu zabitemu na arenie. Na niewiele to się zdało, ponieważ korridy stały się już na tyle ważną częścią hiszpańskiego krajobrazu kulturowego, że uświetniały wszelkie lokalne fiesty, w tym święta religijne i kanonizacje.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Hiszpanii” (100232) z dnia 15.06.2025; Dzieje Hiszpanii; s. 131
Oryginalny tytuł tekstu: "Pogromcy byków"
Reklama