Wirówki niezgody
Wirówki niezgody. Historia irańskiego programu atomowego
Atom dla pokoju. Historia irańskiego programu atomowego rozpoczęła się podobnie jak w wielu innych państwach pozostających w czasie zimnej wojny po zachodniej stronie żelaznej kurtyny. W 1953 r. prezydent Stanów Zjednoczonych Dwight Eisenhower ogłosił na forum ONZ program „Atom dla pokoju”. Zakładał on wsparcie rozwoju cywilnych technologii nuklearnych. Inicjatywa dała fundament pod powołanie Międzynarodowej Komisji Energii Atomowej (MAEA) oraz podpisanie traktatu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej (NPT). Amerykanie dostarczyli 30 krajom łącznie 25 ton wysoko wzbogaconego uranu. Wsparli też budowę kilku reaktorów badawczo-eksperymentalnych, m.in. w Pakistanie (1956 r.), Izraelu (1957 r.) i Turcji (1961 r.).
Iran przystąpił do programu w 1957 r. W 1967 r. pracę rozpoczął w tym kraju 5-megawatowy reaktor badawczy wykorzystujący uran-235, a w 1968 r. Teheran podpisał NPT. W połowie lat 70., korzystając z pieniędzy z boomu naftowego, szach ogłosił program rozwoju energetyki atomowej. W 1973 r. Iran wszedł do konsorcjum Eurodif zorganizowanego przez Francję, Belgię, Włochy i Hiszpanię (wykupując za 1 mld dol. udziały Szwecji, która wycofała się z przedsięwzięcia). Konsorcjum zajmowało się dyfuzyjnym wzbogacaniem uranu (główny obiekt znajduje się we francuskiej elektrowni jądrowej Pierrelatte w Drôme). Zachodnioniemiecki Kraftwerk Union (Siemens) podjął się w 1975 r. zbudowania dwóch reaktorów w mieście Buszehr (nad Zatoką Perską). Zaplanowano stworzenie w kraju kompletnego cyklu paliwowego, od wydobycia uranu po produkcję paliwa w zakładach ulokowanych pod Isfahanem (Wyżyna Irańska).
Tajny projekt wojskowy. Rewolucja islamska przerwała realizację owych zamierzeń. Częściowo zbudowany obiekt w Buszehr był kilkakrotnie bombardowany przez irackie lotnictwo.