Mata Hari (1876–1917). Najsławniejsza kobieta-szpieg

Była lepszą tancerką niż szpiegiem.

Przed plutonem egzekucyjnym stanęła 15 października 1917 r. w forcie w podparyskim Vincennes. Nikt nie zgłosił się po ciało, zostało więc przekazane na cele medyczne. Przechowywano je w Muzeum Anatomii w Paryżu. W 2000 r. zorientowano się, że szczątki, w tym zabalsamowana głowa, zniknęły. Mogły się zapodziać podczas przeprowadzki placówki w latach 50.

Sto lat po wykonaniu kary francuskie władze ujawniły dokumentację zebraną w toku kilkumiesięcznego śledztwa. Składało się na nią ponad tysiąc stron raportów z obserwacji, zdjęć i biletów wizytowych mężczyzn, z którymi Mata Hari utrzymywała kontakty. Przeglądający je historycy nie natrafili nawet na ślad przesłanki wskazującej, że przekazała jakąkolwiek istotną informację.

Urodziła się w 1876 r. w Leeuwarden, stolicy północnoholenderskiej Fryzji, jako Margaretha Geertruida Zelle. Handlujący kapeluszami ojciec, trochę nuworysz, trochę mitoman, obsypywał ją prezentami. Lubiła błyszczeć i w rówieśniczych wspomnieniach ze szkoły zapamiętano ją jako orchideę wśród jaskrów. Dzieciństwo naznaczyły rozwód rodziców, śmierć matki i plajta kapelusznika. Margaretha musiała zamieszkać u krewnych, ci wysłali ją po nauki do kolegium nauczycielskiego. Tu wystąpiła w głównej roli swego pierwszego skandalu obyczajowego. Drugim uczestnikiem zamieszania był dyrektor placówki.

Miała 19 lat. Bez fachu i atrakcyjnego posagu groziło jej staropanieństwo. W desperacji odpowiedziała na ogłoszenie matrymonialne starszego o prawie dwie dekady kpt. Rudolfa MacLeoda, oficera służącego w Holenderskich Indiach Wschodnich, dzisiejszej Indonezji. Po błyskawicznym narzeczeństwie para wyjechała na kilka lat do Azji. Nie było to szczęśliwe małżeństwo, stało pod znakiem zdrad i napadów agresji Rudolfa. Para doczekała się dwójki dzieci, syn zmarł w wyniku zatrucia (być może rtęcią, w której widziano remedium na obecną w rodzinie kiłę).