Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Pomocnik Historyczny

Lionel Crabb (1909–56)

Lionel Crabb (1909–56). Nurek w służbie MI6

Na zdjęciu z 1950 r. Na zdjęciu z 1950 r. Keystone / Getty Images
Największa kompromitacja w dziejach MI6 wiąże się z jego akcją wywiadowczą.

Zaginął, stając się jednocześnie, co jest paradoksem, szeroko znaną postacią. Lionel Crabb przed drugą wojną światową pracował we flocie handlowej, a gdy w 1939 r. Wielka Brytania wypowiedziała wojnę Niemcom, zaciągnął się do armii; od 1941 r. służył w Royal Navy. Trafił do bazy w Gibraltarze, gdzie jako saper rozbrajał ładunki wybuchowe podkładane przez włoskich komandosów, a wyciągane z narażeniem życia przez brytyjskich nurków.

Mimo że jego umiejętności pływackie pozostawiały wiele do życzenia, nauczył się nurkowania, następnie zaś przejął dowodzenie oddziałem. Jego odwaga i pomysłowość zostały docenione – w 1943 r. awansowano go na stopień komandora porucznika, odznaczono Medalem Jerzego. Jest też tu polski ślad – w lipcu 1943 r. po katastrofie Lancastera, w której zginął gen. Władysław Sikorski, Crabb brał udział w badaniu wraku rozbitego samolotu (choć pokazana w filmie „Cichy wróg” z 1958 r. emocjonująca walka na noże z włoskimi płetwonurkami, usiłującymi zdobyć teczkę Sikorskiego z tajnymi dokumentami, nigdy się nie odbyła). Crabb służył we Włoszech, gdzie rozminowywał porty w Livorno i Wenecji, a po wojnie służył w Palestynie i rozbrajał miny umieszczane przez nurków Hagany (żydowskiej organizacji paramilitarnej).

Z marynarki odszedł dwa lata po wojnie. Ale jego późniejsze życie było, jak się zdaje, nie całkiem cywilne. Eksplorował zatopiony hiszpański galeon, wykonywał prace podwodne dla firmy zajmującej się technologiami jądrowymi, nurkował też dla Royal Navy, badając dwa utracone w wypadkach brytyjskie okręty podwodne, i szkolił płetwonurków. W 1955 r. Crabb i drugi nurek Sydney Knowles, również weteran z Gibraltaru, zostali wysłani z tajną misją zbadania kadłuba sowieckiego okrętu „Swierdłow”, lekkiego krążownika projektu 68bis, którym Royal Navy interesowała się z powodu niezwykłych możliwości manewrowych.

Pomocnik Historyczny „Opowieści o szpiegach” (100234) z dnia 09.11.2025; Zimna wojna; s. 74
Oryginalny tytuł tekstu: "Lionel Crabb (1909–56)"
Reklama