Japońska izolacja, lęk przed Zachodem

Na początku lat 40. XVII w. władze wojskowe w Edo postanowiły zamknąć granice Japonii, gdyż obawiały się ingerencji cudzoziemców w wewnętrzne sprawy ponownie zjednoczonego kraju. Symbolem „barbarzyńskiej” cywilizacji Zachodu stało się chrześcijaństwo.

Przybycie południowych barbarzyńców. Gdy w 1543 r. nieznany statek przybył do brzegów niewielkiej wysepki Tanegashima, na południe od Kiusiu, nikt nie spodziewał się, że tym samym rozpoczęła się nowa epoka w dziejach Japonii. Mnich Bunshi Genshō, autor kroniki „Teppōki” („Zapiski o broni palnej”) z początku okresu Edo, pisze, że tego dnia na ląd zeszło wielu „dziwnie wyglądających” ludzi, którzy nie potrafili odpowiednio się zachować i „nie rozumieli znaczenia pisma”. Byli to kupcy portugalscy, do których szybko przylgnął starożytny chiński termin nanban, oznaczający południowych barbarzyńców.

Europejczycy dotarli do Japonii w wyjątkowo dogodnym dla nich momencie i z odpowiednim towarem. Wojna domowa trwała już prawie od ośmiu dekad, więc nie dziwi fakt, że wśród japońskich panów feudalnych szybko zyskały popularność przywiezione z Europy arkebuzy. Rozpoczęło się stulecie handlu z Europą.

Wiara, interesy, polityka. Drugi rozdział w tych relacjach otworzył w 1549 r. Franciszek Ksawery, jezuita, pierwszy w Japonii misjonarz i późniejszy święty Kościoła katolickiego. Dzięki przychylności niektórych panów feudalnych, zwłaszcza na Kiusiu, rozpoczął pracę ewangelizacyjną w kraju, w którym nikt nie rozumiał nie tylko jego słów, ale przede wszystkim idei i doktryny, które opisywał. Jednak przez dwa lata pobytu udało mu się zbudować fundament pod dalszy rozwój misji. Ponad tysiąc Japończyków przyjęło chrzest i powstały pierwsze społeczności chrześcijańskie w Hirado i Yamaguchi.

Getty ImagesFigurka św. Franciszka Ksawerego, który w 1549 r. zaczął chrystianizację Japonii.

Szczególnie silnie chrześcijaństwo oddziaływało na Kiusiu. Obecnie nie sposób ustalić, jakie motywacje kierowały tamtejszymi elitami, lecz czy to ze szczerego dążenia do przyjęcia nowej wiary, czy też z kalkulacji ekonomicznej i politycznej, wielu z panów feudalnych na wyspie się ochrzciło.