Japońskie drogi do, czyli umiejętność jako sztuka

Droga, dō, w kulturze japońskiej nabrała znaczenia całościowej, uniwersalnej sztuki, nieustannie pogłębianej własnym staraniem, nauką i praktyką prowadzoną pod kierunkiem mistrza w danej dziedzinie.

Katalog dróg. Droga to pojęcie bardzo szeroko i w różnych znaczeniach wykorzystywane w kulturach azjatyckich. W buddyzmie w Indiach sanskryckie słowo mārga (droga, ścieżka, szlak) wskazywało cel wyznaczony przez Buddę Siakjamuniego: ucieczkę od cierpienia w tym świecie. W Chinach, w taoizmie, droga oznaczała podstawową zasadę istnienia człowieka i świata; w konfucjanizmie mówiło się o drodze cnót, a Mencjusz naukę o właściwych metodach sprawowania władzy przez króla-mędrca nazywał wangdao (jap. ōdō), drogą królewską. W „Dialogach konfucjańskich” można przeczytać m.in. o drodze nauki, xuedao (jap. gakudō), a więc sposobie postępowania właściwym, by stać się mędrcem i dobrym władcą.

Tymczasem w kulturze japońskiej wykształciły się liczne sztuki i umiejętności nazywane drogami. Należą do nich zarówno sztuki walki:
– jūdō, dosłownie droga miękkości,
– aikidō, droga harmonii ducha,
– karatedō, droga pustej ręki,
– iaidō, sztuka dobywania miecza (odmiana szermierki ostrym mieczem),
– battōdō, droga dobywania miecza (szermierka, sztuka odmienna od iaidō),
– kendō, droga miecza (sztuka walki bambusowym mieczem, shinai),
– kyūdō, droga łuku, jak i dziedziny kultury:
– chadō, droga herbaty (na Zachodzie nazywana ceremonią herbaty),
– senchadō, droga herbaty sencha (określenie utworzone w analogii do wcześniejszego chadō, odnosi się do sztuki parzenia herbaty liściastej, sencha),
– shodō, droga pisma (kaligrafia),
– kadō, droga pieśni (poezja),
– kōdō, droga kadzidła,
– kadō, droga kwiatów (ikebana).