Przedstawiamy Pomocnik historyczny Polityki 2500 lat od wielkiej bitwy - Maraton. Znajdziecie w nim Państwo teksty najwybitniejszych polskich uczonych, zajmujących się różnymi aspektami historii starożytnej Grecji. Zapraszamy do Sklepu Polityki.
Demokracja
Ateny – ojczyzna demokracji? W 1993 r. świat świętował 2500-letnią rocznicę narodzin demokracji. Za moment przełomowy uznano reformy, które Klejstenes przeprowadził w Atenach w 508–507 r. Słynny angielski historyk Simon Hornblower stwierdził jednak, że to raczej Spartę powinno uważać się za ojczyznę demokracji; zadał też pytanie, czy grecka demokracja była naprawdę pierwszą na świecie? Ale mimo wątpliwości badacz musiał przyznać, że o żadnej innej demokracji starożytnej niż ateńska nie jesteśmy w stanie wiele powiedzieć.
Zarówno ateńska demokratia, jak i współczesna tzw. liberalna demokracja mogą być analizowane jako system polityczny oraz jako ideologia polityczna. Podobieństwa są uderzające. Kuszące jest uznanie ich za skutek oddziaływania ideałów antycznej demokracji. Próbując odpowiedzieć na pytanie o wpływ demokracji ateńskiej na demokracje XXI w., musimy ustalić, co o niej po upadku starożytności wiedziano? Do początków XIX w. informacje czerpano niemal wyłącznie z „Polityki” Arystotelesa, dialogów Platona oraz z dzieła Polibiusza. O demokracji pisano zresztą wyłącznie w zestawieniu z monarchią oraz oligarchią i niemal zawsze z niechęcią.