Książę państwa Polan chciał mieć swój wyróżnik, czyli herb. Widnieje on na monetach Bolesława Chrobrego. Dotąd jednak badacze nie są pewni, czy wybity na monecie ptak to paw czy orzeł. Orzeł miał jednak znacznie większe szanse niż paw związany z symbolem św. Wojciecha i oznaczający raczej bogactwo niż siłę. Większość dynastii europejskich usiłowała ukazać symbolicznie swą potęgę poprzez wizerunki królów świata zwierzęcego; za takie uchodziły lwy i orły. Do uzasadnienia przyjęcia herbu konieczne były legendy: w Polsce utrwalił się mit, że Lech podczas wędrówki natrafił na orle gniazdo i tam założył swą stolicę – Gniezno.
Godło
W rzeczywistości Orzeł Biały stał się symbolem dynastii Piastów dopiero w XII–XIII w. i użyli go jako pierwsi książę opolski Kazimierz i Leszek Biały w XII w. I kto wie, czy nie widniał on na innym tle, skoro w kronice czeskiej z XIII w. znajdujemy: „sztandar czarny jak węgiel unosi się nad polskim orszakiem”. Dopiero za rządów Przemysła II Piasta na pieczęci majestatycznej pojawił się znany nam orzeł srebrzysty w tarczy na czerwonym polu ze złocistą koroną, zadartym dziobem i pazurami, stając się godłem, a właściwie herbem państwa. Za panowania ostatnich Piastów, Władysława Łokietka i Kazimierza Wielkiego, przybrał bardziej dostojny wygląd, opisany przez Jana Długosza w relacji bitwy pod Grunwaldem. Sztandar z Orłem Białym wpisał się w ceremoniał wojenny jako najważniejszy symbol Królestwa i jego utrata traktowana była jako klęska.
Po połączeniu Litwy z Polską w 1385 r. na czwórdzielnej tarczy herbowej orzeł zaczął występować naprzemiennie z litewską Pogonią. Odtąd każdy z władców dodawał własny element. Jan Olbracht (panował w latach 1492–1501) umieścił na szczycie zamkniętą koronę z krzyżem: oznakę królewskiej władzy suwerennej.