Historia

Umarłby w butach

Brytyjski sabotaż podczas II wojny. Co prawdą, co legendą?

Most Gorgopotamos przed... Most Gorgopotamos przed... AN
Rozmowa z brytyjskim historykiem Nigelem Westem, ekspertem od spraw wywiadu i szpiegostwa o legendzie słynnej organizacji wywiadowczej Special Operations Executive.
i po akcji Harling, 25 listopada 1942 r.AN i po akcji Harling, 25 listopada 1942 r.

Marek Ostrowski: – W książce „Tajna Wojna: historia SOE, brytyjskiej organizacji sabotażowej czasu wojny” kwestionuje pan osiągnięcia SOE.
Nigel West: – Książkę zadedykowałem mojemu przyjacielowi, którego zrzucono na spadochronie na Śląsku, gdzie po dwóch dniach został aresztowany i skazany na śmierć. Nie neguję niezwykłej waleczności poszczególnych oficerów. Sądzę jednak, że wykreowaliśmy o nich pewien mit.

Demitologizuje pan m.in. słynną operację Harling – wysadzenie mostu Gorgopotamos w Grecji.
Rzeczywiście, wspaniała operacja, niezwykły sukces. A naprawdę oficer SOE, który dowodził akcją, nie mówił po grecku, nie znał kraju. Raz przed wojną odwiedził Dubrownik i to była jego jedyna kwalifikacja do zadania. Odbył szkolenie, które trwało zaledwie trzy dni. Nie znał członków swojego zespołu. Wysadzenie mostu zajęło miesiące; o wiele za długo, żeby skomplikować Niemcom zaopatrzenie na szlaku do Afryki Północnej. Potem zostawiono tam agentów na jakiś rok, zamiast, jak planowano, ewakuować ich okrętem podwodnym. Kontakt z uczestnikami takich misji był ograniczony, wysyłali jednak wiadomości w stylu: potrzebujemy ciepłych ubrań.

Inny przykład – agent zrzucony we Francji. Kiedy dotarł na stację kolejową i wsiadł do pociągu, spostrzegł, że wszyscy na niego patrzą. Nie mógł zrozumieć, dlaczego, póki nie zdał sobie sprawy z tego, że miał na sobie skórzane buty. W tamtej części Francji nikt nie widział skórzanych butów od 18 miesięcy – wszyscy nosili tekturowe. Był wściekły, że go odpowiednio nie wyposażono; że nie wiedział, jakie tam będą panowały warunki.

SOE nie dbało wystarczająco o bezpieczeństwo swych oficerów?
Właśnie. Tony Brooks już w wieku 18 lat zdobył DSO, Order za Wybitną Służbę.

Polityka 12.2013 (2900) z dnia 19.03.2013; Historia; s. 60
Oryginalny tytuł tekstu: "Umarłby w butach"
Reklama