Osoby czytające wydania polityki

„Polityka” - prezent, który cieszy cały rok.

Pierwszy miesiąc prenumeraty tylko 11,90 zł!

Subskrybuj
Historia

Grom na bisurmanów

Św. Jan z Dukli: patron niejednoznaczny

Źródełko pod kaplicą św. Jana z Dukli w Trzcianie. Źródełko pod kaplicą św. Jana z Dukli w Trzcianie. Stanislaw Szydlo / Wikipedia
Jan z Dukli – pobożny bernardyn, pustelnik, kaznodzieja, patron Polski i Litwy, święty Kościoła rzymskokatolickiego. Ale właściwie dlaczego Patron 2014 r.?
Kaplica św. Jana z Dukli w Trzcianie.Stanisław Ciok/Polityka Kaplica św. Jana z Dukli w Trzcianie.

Powodem, dla którego Sejm ogłosił św. Jana (ur. ok. 1414 r. w Dukli, zm. 29 września 1484 r. we Lwowie) Patronem Roku, ma być 600-lecie jego urodzin, a zwłaszcza „zasługi świętego dla naszego kraju”. Tak piszą autorzy poselskiego wniosku w tej sprawie. Ale data jest przybliżona, a zasługi – z obecnej perspektywy – niejednoznaczne. Chyba że oprzemy się wyłącznie na przekazie hagiograficznym w patriotycznej oprawie, mieszającym skąpe wiadomości z legendą.

W istocie o życiu i dziele Jana z Dukli – pustelnika, zakonnika i kaznodziei – wiadomo mało. Jeśli coś zwraca tu szczególną uwagę, to uporczywość utrzymywania się jego kultu. Trwał przez wieki, przyciągał możnych i maluczkich, królów i innowierców, i w końcu doprowadził do ogłoszenia Jana z Dukli patronem Polski i jego kanonizacji.

Ale na te kościelne zaszczyty musiał czekać długo. Błogosławionym ogłosił go papież Klemens XII w 1733 r., czyli dopiero u schyłku Rzeczpospolitej Obojga Narodów, patronem Polski i Litwy – w 1739 r., ponad 250 lat po śmierci. Z kanonizacją Kościół czekał z górą 500 lat, mimo że Stolicę Świętą prosili o nią jeszcze w XVIII w. biskupi polscy i królowie August III (1754 r.) i Stanisław August (1764 r.). Ale Polska upadła, a pod rządami zaborców, zwłaszcza Habsburgów epoki józefińskiej, którzy likwidowali niezależność Kościoła, sprawa Jana spadła z wokandy. Wróciła w czasach współczesnych, za pontyfikatu Jana Pawła II. Uroczystość wyniesienia Jana z Dukli na ołtarze odbyła się w Krośnie w 1997 r., z osobistym udziałem papieża Karola Wojtyły.

To posłowie PSL stali za wspomnianym wnioskiem. „Niech pamięć jego [św. Jana z Dukli] działań zmierzających do troski całego narodu o wspólne dobro w duchu sprawiedliwości społecznej i miłości bliźniego będzie fundamentem katolickiej tożsamości w Europie” – napisano w projekcie odpowiedniej uchwały sejmowej.

Polityka 1.2014 (2939) z dnia 26.12.2013; Patroni roku; s. 72
Oryginalny tytuł tekstu: "Grom na bisurmanów"
Reklama