Osoby czytające wydania polityki

Wiarygodność w czasach niepewności

Wypróbuj za 11,90 zł!

Subskrybuj
Historia

Broń w butonierce

Rewolucje pod znakiem kwiatów

Goździk przypadkowo stał się symbolem portugalskiego przełomu, kiedy 25 kwietnia 1974 r. kelnerka ofiarowała kwiatek żołnierzowi, ten zaś wetknął go w lufę karabinu. Goździk przypadkowo stał się symbolem portugalskiego przełomu, kiedy 25 kwietnia 1974 r. kelnerka ofiarowała kwiatek żołnierzowi, ten zaś wetknął go w lufę karabinu. Herve Gloaguen / Getty Images
Kwiaty mogą wyrażać miłość, przywiązanie czy smutek. Ale też niezgodę, złość i gniew. Nie dziwi więc, że astry, goździki, tulipany czy róże stały się symbolami wielu buntów, wojen i rewolucji.
Gruzińska rewolucja róż jesienią 2003 r. odwołała się do hasła Zwiada Gamsachurdii, pierwszego prezydenta niepodległej Gruzji, o ciskaniu we wrogów nie kul, lecz róż.Sergiei Ilnitsky/EPA/PAP Gruzińska rewolucja róż jesienią 2003 r. odwołała się do hasła Zwiada Gamsachurdii, pierwszego prezydenta niepodległej Gruzji, o ciskaniu we wrogów nie kul, lecz róż.

Najbardziej znanym konfliktem z kwiatem w nazwie była trwająca 30 lat (1455–85) tzw. wojna dwóch róż, między angielskimi rodami Lancasterów (z czerwoną różą w herbie) i Yorków (z białą). Konflikt doprowadził nie tylko do typowych przy takich okazjach zniszczeń czy strat demograficznych, ale także do gruntownego przemodelowania sceny społecznej i politycznej. Straciła stara, jeszcze normańska szlachta, zyskała nowa, ze świeżych nadań, oraz mieszczaństwo. I jak często bywa, gdzie dwóch się biło, tam skorzystał trzeci. Wygranym był panujący od 1485 r. Henryk VII Tudor, po kądzieli spokrewniony z Lancasterami. Była to jednak słaba legitymacja do sprawowania władzy, poślubił więc Yorkównę (córkę Edwarda IV), a za oficjalny herb swojej rodziny przyjął kompromisową biało-czerwoną różę, wprowadzając ją także do oficjalnego godła królestwa.

Jego syn Henryk VIII (ten od sześciu żon) zrezygnował jednak z koncyliacyjnej polityki florystycznej i w oficjalnym królewskim Coat of Arms dwukolorową różę zastąpił łacińską sentencją. Jedynym kwiatem, który pozostał w państwowym godle, były lilie odgrywające niemałą rolę jako symbol roszczeń królów angielskich do korony Francji. Władający nią Burbonowie przyjęli lilie będące atrybutem zarówno maryjnym, jak i niepokalanego rycerstwa już na przełomie XI i XII stulecia, zaś od końca XIV w. ich godło wyglądało tak samo jak przez kolejne 400 lat – trzy złote lilie na błękitnym tle.

Na tyle długo, by można było burbońskie fleur-de-lis zarówno pokochać, jak i znienawidzić. Przedstawicieli pierwszej grupy rewolucja francuska wysyłała masowo na szafot, reprezentanci drugiej z zapałem usuwali herbowo-kwiatowe pozostałości reżimu z papieru, metalu czy kamienia.

Polityka 23.2017 (3113) z dnia 06.06.2017; Historia; s. 54
Oryginalny tytuł tekstu: "Broń w butonierce"
Reklama