Wiwisekcja duszy
Autoportret z blizną, Roman Frister, Oficyna Wydawnicza Przybylik, Warszawa 2019, s. 464
Do swoich wspomnień Roman Frister, polski Żyd, izraelski pisarz i dziennikarz, autor POLITYKI i „Ha’aretz”, zaprasza czytelnika, nie dając mu złudzeń co do źródła zawartej w tytule blizny. Już na pierwszych stronach uderza odbiorcę opis niewolniczej pracy w starachowickim obozie, wszechobecny głód, śmierć ojca – wszystko to, czego mierząc się z literaturą dotyczącą Zagłady, możemy się spodziewać. Nagle jednak sceneria się zmienia, zastąpiona sielskim niemal obrazem rodzinnego Bielska, aromatycznymi bzami w ogrodzie mieszczańskiego domu i rozterkami dziecka. Autor z bezlitosną dla własnego doświadczenia zręcznością wieloletniego mistrza pióra żongluje chronologią, by z rozmysłem prowadzić czytelnika meandrami swego życia, dając mu wgląd w to, co go kształtowało – świat przedwojennej niewinności, wojennego zniszczenia, śmierci najbliższych, upadku człowieczeństwa. W świat budowanego na zgliszczach powojennego odrodzenia, zmagań, rozczarowań, osobistych porażek i sukcesów. W efekcie czujemy się zaproszeni do swoistej wiwisekcji biograficznego doświadczenia autora. Otrzymujemy napisany z pasją, uderzający i niebywale szczery wgląd w jego duszę.
JAKUB PETELEWICZ
***
Wyobraźnia generałów
Przyszła wojna, Lawrence Freedman, przekład Władysław Jeżewski, Bellona 2019, s. 424
Lawrence Freedman, wieloletni dyrektor wydziału studiów nad wojną w King’s College w Londynie, w najnowszej książce koncentruje się wysiłkach podejmowanych w ciągu ostatnich 200 lat – przewidywaniu, jak może wyglądać przyszła wojna. Militarna futurologia, powiada autor, najczęściej się nie sprawdza.