Osoby czytające wydania polityki

Wiarygodność w czasach niepewności

Wypróbuj za 11,90 zł!

Subskrybuj
Historia

Gorąca wojna zimowa

Wojna zimowa: jak mała Finlandia powstrzymała Rosję

Fińskie wojska na froncie. Fińskie wojska na froncie. Getty Images
Związek Radziecki zachował twarz, ale Finlandia niepodległość.
Zniszczony przez Finów radziecki czołg T-26.SA-kuva/Wikipedia Zniszczony przez Finów radziecki czołg T-26.

W nocy z 12 na 13 marca 1940 r. traktat zawarty w Moskwie zakończył sowiecko-fińskie starcie zbrojne zwane wojną zimową. Przez ponad trzy miesiące licząca około 3,6 mln mieszkańców Finlandia powstrzymywała wdzierającą się w jej granice Armię Czerwoną. Mały kraj wyszedł z owych zmagań pokonany, ale nie zniszczony, stracił ważne terytoria, ale obronił suwerenność. Było to osiągnięcie niebywałe, prawdziwy cud, któremu nawet po 80 latach warto poświęcać uwagę.

Czerwoni przeciw białym

W latach 1808–09 szwedzka wówczas Finlandia została podbita przez Rosję. Zwycięski Aleksander I nadał nowej prowincji status Wielkiego Księstwa, z czym wiązał się znaczny – w porównaniu z innymi obszarami imperium – poziom autonomii. Zakres swobód w połączeniu z ogólnoeuropejskim przebudzeniem narodów doprowadziły do ukształtowania pierwszych fińskich narodowych ugrupowań emancypacyjnych, ale również organizacji głoszących potrzebę rewolucji społecznej. Kiedy więc korzystając z chaosu, który ogarnął Rosję w rezultacie rewolucji lutowej i bolszewickiego puczu, proklamowano 6 grudnia 1917 r. niepodległość Finlandii, scena polityczna, już wcześniej podzielona, błyskawicznie się spolaryzowała. Zacięty spór o socjalnym w istocie charakterze między lewicą a prawicą wybuchł płomieniem wojny domowej. Lewica zwana umownie „czerwonymi” starła się z siłami konserwatywno-narodowymi, określanymi mianem „białych”. Była to krótka, ale wyjątkowo zaciekła konfrontacja. Walki toczyły się od końca stycznia do połowy kwietnia.

16 maja 1918 r. w Helsinkach gen. Carl Gustaf Mannerheim przyjął paradę zwycięstwa. Stronie narodowej w kwietniu wsparcia udzielili Niemcy, ale nie miało to decydującego znaczenia dla przebiegu działań. Tym niemniej środowisko skupione wokół tzw.

Polityka 11.2020 (3252) z dnia 10.03.2020; Historia; s. 54
Oryginalny tytuł tekstu: "Gorąca wojna zimowa"
Reklama