Osoby czytające wydania polityki

„Polityka” - prezent, który cieszy cały rok.

Pierwszy miesiąc prenumeraty tylko 11,90 zł!

Subskrybuj
Historia

Jak zatrzymaliśmy rewolucję

Cud nad Wisłą: fakty i mity

Plakat z 1920 r. autorstwa Władysława Skoczylasa. Plakat z 1920 r. autorstwa Władysława Skoczylasa. FOKA / Forum
Wojna polsko-bolszewicka 1920 r.: fakty i mity.
Polska piechota w drodze na front, 1920 r.Centralne Archiwum Wojskowe/Wikipedia Polska piechota w drodze na front, 1920 r.

Wojna polsko-bolszewicka, trwająca od lutego 1919 r. do marca 1921 r., potocznie nazywana wojną 1920 r., należy do najważniejszych wydarzeń w XX-wiecznych dziejach Polski. Znaczenie zwycięstwa odniesionego nad sowiecką Rosją trudno przecenić. Ocaliło ono polską państwowość i tożsamość narodową. Polska, włączona jako republika radziecka do Rosji, doświadczyłaby wszystkich katastrof, jakie spadły na narody rządzone przez bolszewików. Więcej nawet, sowiecki terror dotknąłby Polaków ze szczególnym okrucieństwem, bo przecież nie ulega wątpliwości, że nad Wisłą opór przeciwko sowietyzacji byłby największy. Pokonanie bolszewików pozwoliło uniknąć tej tragedii. Dzięki zwycięstwu, w tej skali pierwszemu od wiktorii wiedeńskiej z 1683 r., Polacy uwierzyli we własne siły. Przekreślili tradycję klęski przygniatającą społeczeństwo w dobie zaborów.

Pokonanie bolszewików zaważyło nie tylko na losach Polski, ale i Europy. Unicestwiło sowieckie plany eksportu rewolucji na Zachód, w pierwszej kolejności przekreślając szanse na skomunizowanie Niemiec, w których kipiało od jesieni 1918 r. Odepchnięcie bolszewików od centralnej i zachodniej Europy ustabilizowało sytuację na kontynencie. Kończący wojnę polsko-bolszewicką traktat ryski z 18 marca 1921 r. stał się ważnym dopełnieniem ładu wersalskiego, ustanowionego na kończącej I wojnę światową konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r.

Jak każde doniosłe wydarzenie historyczne, wojna polsko-bolszewicka obrosła w wiele kontrowersji i sporów. Zdominowały one świat polityki, bo jeśli chodzi o profesjonalne badania historyków, to zwłaszcza w ostatnim trzydziestoleciu przyniosły one ogrom ustaleń merytorycznych, odnoszących się do wszystkich aspektów tego konfliktu. Dzisiaj śmiało można stwierdzić, że nie ma już istotnego dla tej wojny zagadnienia, które nie byłoby wystarczająco opracowane przez historyków.

Polityka 33.2020 (3274) z dnia 11.08.2020; Temat tygodnia; s. 10
Oryginalny tytuł tekstu: "Jak zatrzymaliśmy rewolucję"
Reklama