Wiosną 1985 roku w niewielkiej Środzie Śląskiej operator koparki natrafił na garnek pełen srebrnych monet. Trzy lata później, kilka metrów dalej natrafiono na największy skarb, jaki kiedykolwiek udało się znaleźć na terenie Polski - królewskie precjoza oddane w zastaw przez Karola IV Luksemburskiego Mojżeszowi, bogatemu Żydowi ze Środy Śląskiej. Łyżka koparki zahaczyła o naczynie wypełnione srebrnymi i złotymi monetami oraz złotymi klejnotami. Niestety, zanim na miejsce przybyli archeolodzy, większość przedmiotów znikła.
Z czasem znalazcy oddawali (z wielkimi oporami i za odpowiednim wynagrodzeniem) do muzeum kolejne części skarbu. Do dziś nie wiadomo, ile przedmiotów schowano w skrytce. Kto wie, może jakieś elementy "Skarbu średzkiego" nadal znajdują się w posiadaniu prywatnych właścicieli?
Posag Blanki
Aby zobaczyć skarb, udajcie się do Środy Śląskiej (choć zawsze warto upewnić się, czy przypadkiem Skarb średzki nie wyjechał na gościnne występy). Tam w gotyckim ratuszu znajduje się miejscowe muzeum. Największe wrażenie robi złota korona księżniczki Blanki de Valois, żony Karola IV Luksemburczyka, króla Czech i Niemiec, a od 1355 roku - cesarza. Zdobiły ja niegdyś 193 kamienie szlachetne: szmaragdy, szafiry, akwamaryny, granaty i perły. Składa się z 12 części połączonych zawiaskami, dzięki czemu musiała bardzo dobrze leżeć na głowie. Najprawdopodobniej był to klejnot, który księżniczka założyła tylko raz w życiu, w dniu swojego ślubu. Według badaczy to arcydzieło sztuki złotniczej zostało wykonane na zamówienie w drugiej połowie XIII w. na Sycylii.
W posagu Blanka wniosła też parę złotych zawieszek obustronnie dekorowanych w stylu bizantyńskim, zawieszki w stylu węgierskim, bransolety, pierścienie i kolistą zapinkę o średnicy 13 cm, wysadzaną granatami, szafirami i perłami.
"Król Karol kupił królowej Karolinie..." - jednak w przypadku skarbu średzkiego było odwrotnie. To królowa Blanka wniosła swemumężowi Karolowi IV posag, który potem trafiłna Śląsk.
Reklama