Malowane skrzydła
Walki powietrzne w obrazach, Piotr Górka, IPN Warszawa 2020, s. 171
Album podsumowuje 30 lat działań autora, specjalizującego się w dość popularnej na świecie dziedzinie malarstwa, w Polsce uprawianej przez zaledwie kilku popularyzatorów. Piotr Górka, absolwent krakowskiej ASP, postawił sobie za cel udokumentowanie czynów i upamiętnienie ludzi lotnictwa, przede wszystkim polskiego, w możliwie atrakcyjnej formie. Wydawać by się mogło, że wobec obfitości fotografii nie ma nic prostszego, niż je odtworzyć na płótnie. A jednak nie – każda z prac to efekt żmudnych studiów, rozmów i konsultacji z weteranami, badania dokumentacji technicznej, poszukiwania lotniczych fotografii rejonu walk – jak w przypadku rajdu na Dieppe w 1942 r. – a nawet odtwarzania wyglądu nocnego nieba nad Jutlandią pewnej wrześniowej nocy 1943 r. Efektem jest niemal hiperrealistyczne przedstawienie tytułowych walk w powietrzu.
Ilustracjom towarzyszy, obszerny jak na album, tekst autorski. Jest to bardzo osobista opowieść o historii powstawania obrazów, o polskich pilotach, z którymi Górka miał okazję rozmawiać i się zaprzyjaźnić, o ich udziale w walkach, o historii polskiego lotnictwa wojskowego – przede wszystkim PSP w Wielkiej Brytanii.
Polecałbym to, nietypowe jak na IPN, wydawnictwo niemal wszystkim.
TADEUSZ ZAWADZKI
***
Bunt desperatów
Zemsta. Zapomniane powstania w obozach zagłady, Michał Wójcik, Wydawnictwo Poznańskie 2021, s. 432
Instynkt samozachowawczy jest naturalnym instynktem każdego stworzenia. Ten instynkt paraliżuje zarazem, wręcz obezwładnia, gdy ma się do czynienia z przeciwnikiem po tysiąckroć silniejszym, z wrogiem, który jest w stanie w każdej chwili ciebie unicestwić.