Chłop u spowiedzi. Pan zmuszał, kapłan odpytywał

Chłop spowiadał się rzadko, a gdy już, to pod przymusem pana, plebana lub wiejskiej wspólnoty. Czasami musiał za to zapłacić.

Muzeum Narodowe w Krakowie „Wielki Tydzień na wsi w Galicji”, rysował Jan Fałat, 1882 r.

Aby zatrzymać szerzącą się w Europie reformację, katoliccy hierarchowie obradujący na soborze trydenckim (1545–63) uznali, że muszą utrwalić rządy nad sumieniami swoich owieczek. Ze wszystkich narzędzi kontroli największą uwagę poświęcili spowiedzi. Władza duchownych, od których zależało rozgrzeszenie możnych tego świata, była wielka. Krążyły pogłoski, że posunięciami Zygmunta III Wazy sterował jego spowiednik, jezuita Bernard Gołyński, który dobierał królowi popleczników i przykładał rękę do zawieranych przez niego małżeństw.