Historia prosto z książki pod choinkę
Polok gorszy od diabła. Książki historyczne pod choinkę
Blask władzy
Dwunastu cesarzy. Przedstawienia władzy od starożytności do czasów współczesnych, Mary Beard, przeł. Norbert Radomski, REBIS, 2022, s. 436
Mary Beard, filolożka klasyczna i historyczka z Cambridge, jest cenioną autorką książek o starożytnym Rzymie, z których aż trzy wyszły po polsku w wydawnictwie Rebis. Najnowsza poświęcona jest dziejom wizerunków 12 cesarzy od Juliusza Cezara (choć nominalnie jeszcze nim nie był) po Domicjana (81–96). Autorka snuje opowieść o ich „życiu po życiu”. Tłumaczy, dlaczego 12 morderców, zboczeńców i okrutników (choć wiele wad czy dziwactw zostało im niesłusznie przypisanych), z których niemal wszyscy zostali zamordowani, stało się funkcjonującymi do dziś ikonami. „Oddani w marmurze i brązie, na płótnie i na papierze, w wosku, srebrze i na tapiseriach, przedstawieni na oparciach krzeseł, na porcelanowych filiżankach i witrażowych oknach cesarze mieli znaczenie”. Poza tym służyli albo jako legitymacja władzy nowożytnych dynastii (Cezar, August, Tytus), albo jako antywzorce i symbole zepsucia, które należy potępić (Neron, Kaligula, Tyberiusz). W tym ikonograficznym dialogu między przeszłością i teraźniejszością chodzi o toczącą się od starożytności wojnę na pomniki. Erudycyjnie napisana i bogato zilustrowana opowieść o znaczeniu portretu cesarskiego i symbolice władzy to doskonałe posłowie do wydanego w tym roku Pomocnika Historycznego POLITYKI „Cesarze Rzymu”.
AGNIESZKA KRZEMIŃSKA
***
Dla bibliofila
Biblioteki. Krucha historia, Andrew Pettegree, Arthur der Weduwen, przeł. Agnieszka Nowak-Młynikowska, Smak Słowa, 2022, s. 560
Czy biblioteki to coś więcej niż wypełnione książkami pomieszczenia? Co stoi u źródeł dążenia do gromadzenia ludzkiej wiedzy?