Historia

Krwawe złoto

Krwawy podbój państwa Inków: zginęły tysiące Indian. Sprawcy skończyli marnie

Konkwistador Francisco Pizarro bierze do niewoli Atahualpę, ostatniego władcę imperium Inków, na obrazie Johna Everetta Millaisa z 1846 r. Konkwistador Francisco Pizarro bierze do niewoli Atahualpę, ostatniego władcę imperium Inków, na obrazie Johna Everetta Millaisa z 1846 r. Getty Images
500 lat temu Francisco Pizarro postanowił podbić jedną z najwspanialszych cywilizacji świata – państwo Inków.
Diego de Almagro dotarł na terytorium
dzisiejszego Chile, lecz nie znalazł złota.Getty Images Diego de Almagro dotarł na terytorium dzisiejszego Chile, lecz nie znalazł złota.

Podbój państwa Inków zaplanowany w 1523 r. miał swój finał dziesięć lat później, jednak jego główni architekci i sprawcy – dwaj hiszpańscy awanturnicy przybyli do Nowej Ziemi na początku XVI w. – skończyli marnie. Francisca Pizarra oraz Diega de Almagra zgubiła chciwość i powodowana nią wzajemna nienawiść. Chociaż początkiem tej historii była ich wielka przyjaźń.

W 1509 r. Francisco Pizarro – wyrzutek porzucony przez matkę jako niemowlę w zawiniątku na schodach kościoła Najświętszej Maryi Panny w Trujillo w Hiszpanii, który wyrósł na hardego człowieka – przybył do Panamy w poszukiwaniu przygód i bogactw. Był analfabetą, ale to nie przeszkodziło mu odnieść sukcesu.

Zaprzyjaźnił się z Vasco Núñiesem de Balboą, konkwistadorem nazywanym potworem z Estremadury, o którym o którym sam wielki Jean-Jacques Rousseau wspomina w swojej „Umowie społecznej”. Penetrowali obszar dzisiejszej Panamy oraz częściowo Nikaragui i Kostaryki zwany Złotą Kastylią (Castilla del Oro) i w 1513 r. przekroczyli Przesmyk Panamski, który zaprowadził ich do Mar del Sur, czyli Pacyfiku. Byli pierwszymi Europejczykami, którzy odkrywali Ocean Spokojny. Jednak zastępujący Balboę na stanowisku gubernatora Panamy Pedraris de Davila nie miał do swojego krnąbrnego poprzednika zaufania i kazał go aresztować. Aresztu dokonał Pizarro i podczas procesu zeznawał przeciwko byłemu przyjacielowi. Balboa został ścięty w 1519 r.

Próby eksploracji zachodniej Złotej Kastylii (wybrzeża Pacyfiku) trwały. W 1522 r. ruszyła wyprawa Pascala de Andagoi, który dotarł aż do granicy dzisiejszych Ekwadoru i Kolumbii. Gdy chory wrócił do Panamy, opowiedział o tym, że napotkani Indianie przekazywali mu informacje o kraju Biru. Tak miejscowi nazywali państwo Inków położone daleko na południe nad odkrytym niedawno Mar del Sur.

Polityka 7.2023 (3401) z dnia 07.02.2023; Historia; s. 67
Oryginalny tytuł tekstu: "Krwawe złoto"
Reklama