Artykuł ukazał się w tygodniku POLITYKA 27 maja 2000 r.
Wszędzie szyby. Nie kraty – kraty obecne są tylko dyskretnym cieniem na podłodze, na sprzętach. Szklane tafle oddzielają sypialnię od bawialni, bawialnię od następnej sypialni, a kolejne sypialnie i bawialnie od korytarza. Przezroczyste życie widać z korytarza, ale go nie słychać, zupełnie jakby podglądało się akwarium. Matki z samiczą rutyną karmią, przewijają, wiążą kolorowe gumki na delikatnych lokach półtorarocznych córek. Można by uznać to za jakieś misterium macierzyńskie, gdyby nie świadomość, że większość matek odłowiono do akwarium z mułu, z dna, i nie na pokaz, ale za karę. A dzieci znalazły się tu nie tyle dla swego dobra, co dla mniejszego zła. Zakład Karny nr 1 w Grudziądzu, więzienny Dom Matki i Dziecka.
Aśka jest już teraz starą, dobrą znajomą. Z tych, które siedziały w Grudziądzu jesienią ubiegłego roku, została tylko ona. Powinna być jeszcze Alina, ta na tymczasówce, ale w listopadzie zabrali ją na sprawę do Wrocławia i nie wraca. Podobno tam jest praca dla aresztantów i ona pracuje.
Syn Aliny został w akwarium. Jak długo nie widział matki? Listopad, grudzień, styczeń, luty, marzec, kwiecień, maj...
Kiedy Aśka budzi się w nocy
Kilka razy do dyrekcji zadzwonił mąż Aliny, zapytał, jak zdrowie małego. Dobrze, tylko sporo płacze. Aśka mówi, że jeszcze nigdy nie obudził się ani zasnął bez wrzasku. Aśka opiekuje się synem Aliny. Napisała do Aliny w liście, że mały już chodzi i że mówi mama. – Szkoda, że do mnie, a nie do Aliny – uśmiecha się gorzko Aśka. Alina odpisała, że dziękuje Aśce, jakoś tak krótko i chłodno. Dziwne, w końcu Alina nie jest z dna, bagna, mułu; ładny dom (pokazywała zdjęcia), mąż, dwóch prawie dorosłych synów i córka.