Klasyki Polityki

Republika braci Bielskich

Żydowscy partyzanci. Republika braci Bielskich

Zgrupowanie Bielskich. Od kilkudziesięcioosobowej grupy rozrosło się do 1200 osób. Zgrupowanie Bielskich. Od kilkudziesięcioosobowej grupy rozrosło się do 1200 osób. AN
Na krańcach III Rzeszy, w samym sercu Puszczy Nalibockiej, Żydzi-partyzanci założyli bazę, która była właściwie małym miasteczkiem – z zakładami rzemieślniczymi, szpitalem i bóżnicą. Przetrwało tu wojnę ponad 1200 osób uratowanych od zagłady.
.AN .

W Londynie i w Nowym Jorku – jednocześnie – ukazała się pod dwoma różnymi tytułami („Towarzysze broni”, „Bracia Bielscy”) książka Petera Duffy. Z miejsca zyskała duży rozgłos. Zapewne dotrze wnet do Polski i znajdzie wydawcę. Zanim to nastąpi – przedstawiamy tę fascynującą historię żydowskiego zgrupowania partyzanckiego, którym dowodził Tewje (Turia) Bielski, a któremu początek dał kilkunastoosobowy oddziałek, założony przez Asaela i Zusa, braci Tewjego.

Mapka pozwala zorientować się, jak wyglądała baza, znana w literaturze pod nazwą obóz rodzinny Bielskich, w ostatniej, szczytowej fazie (jesień 1943 – lato 1944). Jest to zaiste imponujące, że w sercu Puszczy Nalibockiej, w ostępach leśnych pełnych bagien i mokradeł, zbudowane zostało miasteczko z ziemiankami (na ogół na 40 osób), w których nocowano; z warsztatami (m.in. kuźnią, piekarnią, garbarnią, zakładem szewskim, krawieckim, stolarskim, zegarmistrzowskim, fryzjerskim, czapniczym i metalowym, czyli zbrojownią, a właściwie rusznikarnią, bo tam naprawiano i remontowano broń, a nawet wytwarzano części do karabinów i rewolwerów) oraz placówkami użyteczności publicznej takimi jak: ambulatorium, szpital zakaźny (tyfus plamisty!), szkoła, bóżnica, a także areszt.

Na terenie Puszczy Nalibockiej, w widłach Niemna i Berezyny, schroniło się wiele oddziałów partyzanckich – rosyjskich, białoruskich, polskich, żydowskich. Historycy różnią się co do liczb: mowa jest o dziesięciu tysiącach leśnych ludzi, ale niektóre źródła mówią o 25 tysiącach. Najsilniejszą, dominującą była partyzantka radziecka, stale zaopatrywana z powietrza w broń, amunicję, medykamenty. Zrzucano tam doświadczonych, wyszkolonych oficerów, bo – zwłaszcza po Stalingradzie i Kursku, a więc po lecie 1943 r.

Polityka 30.2003 (2411) z dnia 26.07.2003; Historia; s. 66
Oryginalny tytuł tekstu: "Republika braci Bielskich"
Reklama