Pełzający przewrót w Platformie

Niekoniecznie chodzi o formalne obalenie Tuska, raczej o osłabienie go na tyle, żeby był skłonny oddać byłemu marszałkowi część władzy nad partią. – Im słabsza będzie Platforma, im większa będzie groźba, że PiS zabierze nam władzę, tym większa będzie presja na premiera, by wrócił do współpracy z ludźmi, którzy byli przy nim w czasach największych sukcesów – mówi POLITYCE współpracownik Schetyny. Innymi słowy, schetynowcy liczą na to, że z wyborów w regionach wyjdą wzmocnieni, a Tusk – osłabiony. I będzie musiał się posunąć. W Platformie dobrze pamiętają, co powiedział Tusk o władzy w partii. „Przywództwa się nie negocjuje. Przywództwo się zdobywa i traci” – radził Schetynie premier w wywiadzie dla POLITYKI na początku czerwca. I dalej: „Nie mam czasu na kłótnie. Grzegorz Schetyna jest pierwszym wiceprzewodniczącym PO, ma więcej przestrzeni niż ktokolwiek w partii do robienia dobrych rzeczy. Natomiast jako szef oczekuję lojalnej współpracy albo twardej konkurencji. Pojękiwania, takie »trochę«, »być może«, nie służą żadnej partii”. Schetyna nie do końca posłuchał. Założył maskę człowieka tęskniącego do „korzeni PO”, który nie pragnie niczego poza współpracą z premierem i odsunięciem od niego złych bojarów – Ireneusza Rasia, Andrzeja Biernata, Jacka Protasiewicza. Atak na Tuska byłby błędem, doły PO wciąż lubią premiera i traktują go jako przeciwwagę dla lokalnych baronów i ich faworyzowanych przybocznych. Schetyna potrafi czekać. Czy się doczeka – o tym zdecyduje zaledwie kilkuset, najwyżej parę tysięcy działaczy PO w kluczowych regionach. Lokalne potyczki, barwne opowieści o pompowaniu kół i nieczyste chwyty nie mogą przesłonić podstawowego sensu tych wyborów. Nieczęsto od tak niewielu zależy tak wiele. Zjazdy regionalne odbędą się w ostatniej dekadzie października, ale po zjazdach w kołach i w powiatach co nieco już wiadomo. Na Dolnym Śląsku rękawicę Schetynie rzucił – zapewne inspirowany przez Tuska – europoseł Protasiewicz, typowany też przez otoczenie premiera na sekretarza generalnego partii po spodziewanych zmianach w statucie, które uczynią z tego stanowiska drugie najważniejsze w PO. Protasiewicz był szefem sztabu kampanii prezydenckiej Tuska w 2005 r., szefuje też partii we Wrocławiu. Europosłowi kampanię robi m.in. poseł Michał Jaros, ale dwór Schetyny jest liczniejszy. Do partii wstąpił zaufany byłego wicepremiera, marszałek województwa Rafał Jurkowlaniec. O interesy Schetyny dba też jego były asystent i sekretarz dolnośląskiej PO Jarosław Charłampowicz, sprzyjają mu przewodniczący sejmiku Jerzy Pokój i wojewoda Aleksander Skorupa. W samym Wrocławiu mocniejszy jest Protasiewicz, który ostatnio bardzo wysoko wygrał walkę o szefostwo PO w mieście ze Sławomirem Piechotą. A ludzie Schetyny zostali wycięci w wyborach na delegatów na zjazd regionalny. Działacze z Wrocławia stanowią prawie jedną trzecią z ponad 400 delegatów na zjazd wojewódzki i tych głosów Protasiewicz może być pewien. Walka nie fair A w regionie? – Siły będą wyrównane – uważa stronnik Protasiewicza. Pokazuje mi rozpiskę: po lewej stronie powiaty Protasiewicza, po prawej – Schetyny. Pośrodku kilka znaków zapytania. – Ten nas nie poprze, jego żona pracuje w urzędzie marszałkowskim. Ten burmistrz jest niepewny, ale jeśli rząd obieca mu budowę drogi w mieście, to wesprze Protasiewicza – relacjonuje mój rozmówca. I tak powiat po powiecie, nawet te, z których pochodzi zaledwie kilku delegatów. Lewa strona w tabeli – Protasiewicza – jest minimalnie większa. Ale bliźniaczą tabelę mają też ludzie Schetyny, tyle że z niej wychodzi przewaga byłego marszałka. Urabianie delegatów będzie trwało do samego głosowania, 26 października. O losach rywalizacji, ważnej dla całej partii, może przesądzić kilkunastu lokalnych działaczy. Jeśli Schetyna przegra, to może nawet wypaść z zarządu krajowego partii. Szefowie regionów wchodzą do kierownictwa z automatu, kilku wiceprzewodniczących wybierze konwencja krajowa w listopadzie, ale nie jest pewne, że Schetyna wygrałby takie wybory. Wynik na Dolnym Śląsku będzie drogowskazem dla kilku szefów regionów, wahających się między premierem a byłym marszałkiem. Wątpliwe, by postawili na przegranego Schetynę. Ewentualnej klęski nie rekompensowałyby mu nawet zwycięstwa w tych regionach, gdzie jego ludzie są zdecydowanymi faworytami.   W Wielkopolsce reelekcji może być pewien szef klubu Platformy Rafał Grupiński. Broni nie składa wprawdzie poseł Waldy Dzikowski, ale stoi przed mission impossible. Grupińskiego poparła większość szefów powiatów, a w samym Poznaniu przewodniczącym został europoseł Filip Kaczmarek, stronnik Grupińskiego. Po wyborach w kołach przewaga Kaczmarka była tak oczywista, że na zjeździe powiatowym nikt nie próbował nawet z nim walczyć. A poza Poznaniem Dzikowski jest jeszcze słabszy. Człowiek Schetyny wygra też najprawdopodobniej na Mazowszu. Andrzej Halicki jest faworytem. I to nawet pomimo konfliktu w Warszawie, gdzie niespodziewanie przeciw Małgorzacie Kidawie-Błońskiej chciał wystartować współpracownik Halickiego Marcin Kierwiński. Ale Kidawa-Błońska wycofała się z rywalizacji i do wyborów stanęła Hanna Gronkiewicz-Waltz. Przeciw prezydent stolicy tuż przed referendum schetynowcy startować nie chcieli. Czuć było w tej rozgrywce rękę Tuska. W całym regionie Halicki jest jednak raczej bezpieczny. Zwycięstwo w tych regionach to dla Schetyny jazda obowiązkowa, bo Halicki i Grupiński to jego najważniejsi współpracownicy. Ale stara się o jeszcze kilka województw. Na Podlasiu walczą bliski Schetynie Robert Tyszkiewicz z obecnym szefem regionu Damianem Raczkowskim. To ciekawy pojedynek, bo ci dwaj politycy ścierali się ze sobą przez całą obecną kadencję – Tyszkiewicz przegrał w poprzednich wyborach, ale potem zdobył większość w partyjnych władzach województwa. – Walka nie jest fair. Marszałek popierający Tyszkiewicza straszy podległych pracowników, że jak poprą Raczkowskiego, to wylecą z roboty – mówi nam polityk PO z regionu. Raczkowski waży słowa, ale w zasadzie potwierdza. – Docierają do mnie niepokojące wiadomości o tym, że wysocy funkcjonariusze samorządowi wywierają wpływ na delegatów, żeby głosowali w określony sposób na zjazdach w regionie. Nie chce mi się w to wierzyć, ale wciąż jestem szefem regionu i sprawę zamierzam wyjaśnić, bo takich sygnałów jest wiele. Jeśli się to potwierdzi, to może to stanowić podstawę do zaskarżenia wyników niektórych zjazdów – mówi POLITYCE. Na razie to ludzie Tyszkiewicza doszukali się nieprawidłowości w wyborach powiatowych i unieważnili zjazd, na którym szefem powiatu został Raczkowski. Szukanie paragrafów Tyszkiewicz pokona pewnie Raczkowskiego i będzie kolejnym sojusznikiem Schetyny w zarządzie partii. Następnym byłby Stanisław Gawłowski, wiceminister środowiska, bliski reelekcji na Pomorzu Zachodnim. Ten pojedynek stał się głośny za sprawą europosła Sławomira Nitrasa, do niedawna szefa PO w Szczecinie. Skłócony z Gawłowskim opowiedział o kulisach kampanii „Gazecie Wyborczej”. Zdaniem Nitrasa, Gawłowski najpierw szczecińskie koła rozmnożył, a następnie zaczął je pompować. Bo im większe koło, tym więcej delegatów może wybrać na zjazd powiatowy. Skończyło się tak, że na zebranie jednego z kół przyszły trzy osoby, które wybrały dziewięciu delegatów. W kole formalnie zarejestrowanych jest aż 27 działaczy. Oczywiście nie można wykluczyć, że 24 osoby powaliła grypa, jesień sprzyja wirusom, ale mimo wszystko od wybuchu epidemii w jednym z kół PO w Szczecinie nieco bardziej prawdopodobne wydaje się, że większość działaczy to martwe dusze. Płacenie składek to żaden dowód na ich aktywność, 5 zł miesięcznie to nie są duże pieniądze; studenci i emeryci mają zresztą zniżki. Kół, w których liczba delegatów była zbliżona do liczby głosujących, było poza tym więcej. Rozżalony Nitras, wiedząc, że nie ma szans, podał się do dymisji i nie zwołał zjazdu powiatowego. Sytuację w Szczecinie opisał w liście do Tuska, a w RMF FM kolegów partyjnych nazwał drobnymi cwaniaczkami. Tusk nie przejął się skargą europosła. Schetyna może więc nanieść Pomorze Zachodnie na mapę wpływów. Gawłowski nie jest wprawdzie schetynowcem w takim znaczeniu jak Grupiński czy Halicki, ale jeśli akcje byłego marszałka będą zwyżkowały, t