Od wyborów samorządowych minęło trochę ponad 120 dni, a mandaty wygasły już 962 radnym: 19 radnych zmarło, 20 odmówiło ślubowania, 330 pisemnie zrzekło się mandatu, 551 zamiast fotela radnego wybrało fotel wójta, burmistrza lub prezydenta, jeden nie złożył w wymaganym terminie oświadczenia majątkowego.
Skąd taka rotacja? Wszystko za sprawą zmian w kodeksie wyborczym, które zaczęły obowiązywać od tej właśnie kadencji samorządowej. Zakazują łączenia mandatu radnego z funkcją prezydenta, burmistrza czy wójta. Wielu kandydatów ubiegało się o te dwa mandaty jednocześnie. Gdy się komuś powiodło w wyborach na wójta, prezydenta czy burmistrza, to nie miał już wyboru: – Mandat radnego wygasa z mocy prawa – wyjaśnia Beata Tokaj, szefowa KBW. Wiadomo, że rada nie może pracować w niepełnym składzie. W miastach na prawach powiatu mandat radnego obejmuje w spadku osoba z tej samej listy, która uzyskała drugi co do liczby głosów wynik w tym samym okręgu. Ale takich miast jest tylko 65.
W 2414 gminach sytuacja jest bardziej skomplikowana, bo wybory odbyły się tam po raz pierwszy w systemie większościowym, w okręgach jednomandatowych. – Tu nie ma możliwości objęcia mandatu przez następną osobę z listy. Jeśli wygasa mandat radnego, trzeba przeprowadzić wybory uzupełniające – mówi Beata Tokaj. Dodaje, że właśnie zakaz łączenia funkcji oraz jednomandatowe okręgi wyborcze spowodowały, że tych wyborów uzupełniających jest i będzie zdecydowanie więcej niż w poprzedniej kadencji samorządu.
Od czasu wyborów listopadowych mieszkańcy 133 gmin i miast musieli ponownie iść głosować, aby uzupełnić skład rady.