Zyta Gilowska urodziła się 7 lipca 1949 roku w Nowym Mieście Lubawskim. Była absolwentką Instytutu Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. Jako studentka brała udział w tzw. wydarzeniach marcowych w 1968 roku.
Później związała się z Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Obroniła tam pracę doktorską, a w 1994 roku uzyskała habilitację. W 1999 roku otrzymała tytuł profesora nauk ekonomicznych.
Karierę polityczną zaczynała w Kongresie Liberalno-Demokratycznym, potem związała się z Unią Wolności. Doradzała także prezydentowi Lechowi Wałęsie. W 2001 roku wystartowała z list Platformy Obywatelskiej i po raz pierwszy trafiła do Sejmu. Była jedną z twarzy forsowanego przez PO projektu zmian w podatkach znanego jako „3x15”.
Z partią Tuska rozstała się w 2005 roku. Musiała odejść z Platformy Obywatelskiej, bo oskarżono ją o popieranie kandydatury syna do parlamentu. Nie chodziło o osobiste kwalifikacje członków rodziny, ale o ochronę instytucji państwa przed rodzinną lojalnością.
7 stycznia 2006 prezydent Lech Kaczyński na wniosek premiera Kazimierza Marcinkiewicza powołał ją na urząd wicepremiera i ministra finansów. Jej odwołanie nastąpiło w czerwcu 2006, kiedy to Rzecznik Interesu Publicznego Włodzimierz Olszewski zarzucił Zycie Gilowskiej „kłamstwo lustracyjne”. Sąd lustracyjny pierwszej instancji, po rozpatrzeniu sprawy, w we wrześniu 2006 orzekł jednak, że złożyła ona zgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne.
Wówczas we wrześniu 2006 została ponownie powołana na stanowisko ministra finansów i wicepremiera w rządzie Kaczyńskiego. 7 września 2007 roku została odwołana z funkcji wicepremiera i ministra finansów z jednoczesnym powołaniem na sekretarza stanu w Ministerstwie Finansów i tymczasowego kierownika resortu.