Co dalej z TK: praworządność zagrożona

Opiera się tylko na autorytecie konstytucji i szacunku wolnych obywateli. W ubiegłym tygodniu znów odparł szturm rządu, który dąży do pozbawienia go jakiegokolwiek znaczenia. Uznał za niekonstytucyjną część przepisów nowej ustawy o TK. Ale PiS zapowiada kolejną „ustawę naprawczą”; i tak, kawałek po kawałku, możliwości osaczanego przez władzę sądu konstytucyjnego będą ograniczane, a proceduralne możliwości obrony coraz mniejsze. Mój sąsiad w Warszawie, Anglik z pochodzenia, wykształcony i rozważny, zatroskany losem Polski, ubolewał, że w sprawie TK rząd i opozycja spierają się o technicalities, jak powiedział, czyli formalności, jakieś szczegóły procedury. Znaczna część inteligencji ma podobne nastawienie: co to za różnica – liczba sędziów, kolejność rozpatrywania spraw, taki czy inny prezes? To całkowite nieporozumienie. Tego, że nie chodzi o żadne technicalities, lecz o ustrój kraju, najlepiej, choć być może nieświadomie, dowiódł Zbigniew Jędrzejewski, wybrany przez PiS nowy sędzia. W zdaniu odrębnym nie zgodził się z ostatnim wyrokiem, argumentując, że Trybunał nie może się opierać na wyrokach niepublikowanych. Nie ma publikacji – głosił w skrócie – to i nie ma skutku prawnego. Inaczej mówiąc, sędzia sam się pozbawia swoich uprawnień. Mówi głośno: wprawdzie to ja wydaję wyrok, ale będzie on ważny tylko wtedy, kiedy go opublikuje, czyli zatwierdzi rząd, a w praktyce jeszcze wyższa władza – prezes Jarosław Kaczyński. Ten w wywiadzie prasowym, jeszcze przed orzeczeniem TK, zapowiedział z góry, że publikacji wyroku nie będzie, czyli z rozbrajającą szczerością przypisał sobie władzę sądowniczą. W Polsce zdarzyła się rzecz niemająca nigdzie w Europie precedensu: rząd publicznie odmawia publikacji i poszanowania wyroków sądowych. I sam sędzia wyraża zgodę, by to rząd, a nie on, rozstrzygał spory. Już widać, że PiS wybierze więcej takich sędziów, a zapewne także swojego prezesa TK, bo nowy sposób jego wyboru, bardziej korzystny dla PiS, nie został w ostatnim wyroku zakwestionowany przez TK (opozycja złożyła w tej sprawie nową skargę). Powtarzamy więc po raz już nie wiadomo który: w Polsce łamie się zasadę podziału władz. Podział na władzę ustaw