Tydzień w polityce

Polska została zamieniona w pole rozbiórki. Trwa rewolucja, ale wysiłek PiS poszedł przede wszystkim w gruzowanie tego, co zastali, gdy doszli do władzy. Nowych inicjatyw, które zostawią trwały ślad po rządzie PiS, jest niewiele. Na półmetku nadal słyszymy głównie o tym, co cofnięto, odwrócono, obsadzono swoimi ludźmi. Tymczasem opozycja przygotowuje już plan, który można określić jako „Krajobraz po bitwie”. Trwa dyskusja w PO i Nowoczesnej, jak po (zakładanej, spodziewanej) przegranej PiS przywrócić demokratyczny porządek i instytucje. PO proponuje jednym Aktem Odnowy Demokracji, czyli dużą ustawą, przywrócenie niezależności TK, sądów, prokuratury i mediów. Nie będzie to jednak łatwe, ponieważ nie wystarczy powrót do tego, co było. Wiele instytucji i rozwiązań trzeba będzie określić od nowa, tak by były sprawniejsze, bardziej odporne na polityczne wpływy i bardziej transparentne. Najtrudniej jednak będzie zdobyć zaufanie społeczne do państwa i grup pracujących w tak zwanych zawodach zaufania publicznego. Niszczenie porządku demokratycznego odbywa się bowiem jednocześnie na kilku poziomach. Szkielet prawny i swobody obywatelskie to jedno, a atakowanie tzw. elit, czyli osób myślących inaczej, to drugie. Dodajmy, że do elit może być zaliczony każdy, kogo wskażą przywódcy PiS (choćby młodzi lekarze), i wtedy, niby z automatu politycznego, otrzymuje piętno podejrzanego, gorszego Polaka. Rząd, chwaląc się spełnieniem obietnic wyborczych, podkreśla, że dzięki PiS wzrosło zaufanie społeczne. „Przywracając wiek emerytalny, przywracamy zaufanie do państwa i polityki. Nie tylko do polityków PiS” – oświadczyła minister Rafalska. Nie sądzę, żeby to nastąpiło, ponieważ PiS podejmuje wiele działań podważających wzajemne zaufanie ludzi do siebie i do państwa. Teraz część wyborców cieszy się z obniżenia wieku emerytalnego, ale co stanie się, gdy otrzymywane emerytury będą bardzo niskie, a ciężaru wielu wyborczych obietnic budżet nie wytrzyma? Czy ludzie nie będą uważali, że to państwo znowu nawaliło? Wzajemne zaufanie do siebie nawzajem i do instytucji państwa to podstawa rozwijających się gospodarek i demokracji, ale też w istocie warunek poprawy jakości życia. Dobrze jest leczyć się u doktora, któremu ufamy, czy rozstrzygać spory przed sądami, którym wierzymy. W Polsce wzajemne zaufanie było zawsze bardzo niskie, a obecnie będzie jeszcze gorzej, bo dobre oceny partii nie oznaczają wzrostu zaufania do państwa. Wręcz przeciwnie. W Polsce od dwu lat trwa nieustanna kampania wyborcza, w czasie której Jarosław Kaczyński wyzywa i obraża oponentów. Wtóruje mu Beata Szydło i inni działacze PiS. Ta retoryka pogardy podtrzymuje rewolucyjny zapał i lojalność własnego elektoratu, ale podsyca konflikty społeczne, także w pracy, samorządzie, szkole. Retoryka pogardy nie jest bowiem skierowana tylko do opozycji czy KOD. Prowadzone kampanie obliczone są na pogorszenie, często i tak nie najlepszych, ocen całych grup zawodowych: sędziów, adwokatów, lekarzy, dziennikarzy, nauczycieli. Nieufność się rozkręca. Walka z korupcją, którą PiS miał na sztandarach, też ma dwa końce. Podoba się niewątpliwie zatykanie sita vatowskiego, nowe komisje rozliczające poprzedników czy komisje śledcze i działania porządkujące reprywatyzację. Ale towarzyszą temu pojawiające się co chwila nowe projekty dające rządzącym ogromn