Kraj

Referendum prywatne

Dziwne 15 pytań Andrzeja Dudy

Powód krytyki to fakt, że dyskusję nad zmianą konstytucji rozpoczyna osoba, która tę konstytucję co najmniej kilka razy złamała. Powód krytyki to fakt, że dyskusję nad zmianą konstytucji rozpoczyna osoba, która tę konstytucję co najmniej kilka razy złamała. Adrian Grycuk / Wikipedia
Ogłoszenie przez prezydenta pytań referendalnych rozpoczęło dyskusję pod hasłem „Czy to referendum ma w ogóle sens?”. Większość głosów wskazuje, że nie ma.
Andrzej DudaMateusz Włodarczyk/NurPhoto/Getty Images Andrzej Duda

Po pierwsze, referendum dotyczące zmian w konstytucji, zgodnie z jej art. 235, powinno się odbywać na końcu procedury zmiany, nie na początku. Chodzi o to, by suweren wypowiedział się co do gotowego produktu, a nie jego mglistego zarysu. Zamiast tego prezydent chce oprzeć referendum na art. 125 konstytucji, który pozwala je przeprowadzić w każdej sprawie istotnej dla państwa. Konstytucjonaliści wskazują, że takie działanie jest obejściem przepisów o zmianie konstytucji. Jego celem jest podminowanie obecnej ustawy zasadniczej i wykreowanie atmosfery politycznej do zmian, na które – ze względu na brak większości konstytucyjnej w parlamencie – nie ma obecnie szans.

Drugi powód krytyki to fakt, że dyskusję nad zmianą konstytucji rozpoczyna osoba, która tę konstytucję co najmniej kilka razy złamała. Prezydent, przykładając rękę do jednego z najpoważniejszych przestępstw konstytucyjnych ostatnich 30 lat, utracił moralną legitymację do dyskutowania o zmianie konstytucji.

Trzeci wreszcie argument przeciwko sensowności referendum to natura planowanych pytań. Aby uniknąć zarzutu powierzchowności, przeanalizujmy krótko każde z nich.

Czy jest Pani/Pan za uchwaleniem a) nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej? b) zmian w obowiązującej Konstytucji RP?
Pytanie jest tendencyjne, ponieważ nie zawiera opcji c) – pozostawienia konstytucji bez zmian. Ktoś może powiedzieć, że przeciwnicy zmian po prostu dwukrotnie odpowiedzą na pierwsze pytanie „nie”. Ale sposób zadania pytania jest kluczowy – podkreślenie tylko dwóch opcji jest promocją tych opcji.

Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem do Konstytucji RP obowiązku przeprowadzenia referendum ogólnokrajowego, zatwierdzającego zmiany Konstytucji?

Polityka 25.2018 (3165) z dnia 19.06.2018; Ogląd i pogląd; s. 22
Oryginalny tytuł tekstu: "Referendum prywatne"
Reklama