Osoby czytające wydania polityki

Wiarygodność w czasach niepewności

Wypróbuj za 11,90 zł!

Subskrybuj
Kraj

Rodacy w służbie skojarzeń

Przypadkowymi bohaterami polszczyzny bywają niemal wyłącznie mężczyźni. Czy nie pora na wprowadzenie kobiecej bohaterki?

Już niedługo nasze dzieci będą uczyć się w szkołach dwóch rodzajów historii: powszechnej (tak zwana reszta świata) oraz jedynie słusznej – naszej. Będzie to kolejna okazja do opowiedzenia o wyklętych husariach ratujących Żydów i Pileckim, świętszym od papieża. Polityka historyczna lubi czarno-białe rozwiązania, w których polski naród jest prawy i sprawiedliwy oraz wygrywa każde powstanie. Dzięki temu dzieci, kończąc szkołę, będą pozytywnie nastawione do życia w ojczyźnie i nawet jeśli zmuszone zostaną do emigracji, zarobkowej lub w poszukiwaniu wolności, wyjadą stąd z poczuciem zwycięstwa moralnego.

Mamy wielu bohaterów narodowych, o których będzie można uczyć. Niektórzy zostali nimi mimo woli. Ot, taki imć Cyprian Zabłocki. Biznesmen, człowiek czynu. Jak wieść gminna niesie, Zabłocki postanowił wyeksportować za granicę mydło produkowane we własnym majątku w Rybnie koło Sochaczewa. Miało być ono spławione Wisłą do Gdańska, a stamtąd statkiem popłynąć dalej. Zabłocki jednak zwęszył dodatkowy interes, dlatego tuż przed granicą z Prusami zapakował mydło do szczelnych skrzyń, podczepił je na linach pod statkiem i wyrzucił ładunek do wody. Wszystko po to, by nie płacić cła. Barka, owszem, przeciągnęła skrzynie pod powierzchnią wody, a Prusacy niczego nie zauważyli. Zabłocki już zacierał ręce, ale radość jego nie trwała długo. Po otwarciu skrzyń okazało się, że są puste! Mydło się rozpuściło, a wraz z nim majątek ziemianina.

„Wyjść jak Zabłocki na mydle” oznacza zrobić złoty interes zakończony spektakularną plajtą. Język nie zapomniał Zabłockiemu chciwości i wystawił niechlubny pomnik. Pomógł w tym poeta Wacław Potocki, który w utworze „Moralia” szydził z Włochów, że wprowadzili modę na serwowanie pod koniec posiłku konfitur: „Cukry stawiać na końcu obiadu od Włochów/Wskórają też tak jako Zabłocki na mydle”.

Polityka 23.2021 (3315) z dnia 31.05.2021; Felietony; s. 110
Reklama