Kultura

Wojna nie zabawa

Czego uczy „Generał Ciupinek”

materiały prasowe
„Generała Ciupinka” można potraktować jako świadectwo epoki niedostatków, ale i opowieść o dorastaniu w cieniu wojny. Książka Barbary Tylickiej i Henryka Jerzego Chmielewskiego – Papcia Chmiela – jest też zaproszeniem, również w graficznym sensie, do komiksowego świata „Tytusa, Romka i A’Tomka”.

Areną przygód Generała Ciupinka i jego oddziału – Buraczka i Zapałki – staje się „siedem ulic głównych i jedna Topolowa Aleja – słowem, całe miasteczko”. Jak donosi przewodnik po powieściowych Łysobykach Wielkich, w miasteczku „dokuczliwych komarów brak”. A co jest? Autobus kursujący na linii „Rynek–Młyn” – z zastrzeżeniem, że kiedy „chodził młyn, to stał autobus i odwrotnie, kiedy autobus był na chodzie, to młyn był nieczynny”, kolektura Toto-Psotka czy wreszcie lochy w ruinach starego browaru odkryte przez Ciupinka tuż przed turystyczną ekspansją miasteczka. Bo to również opowieść o modernizacji polskiej prowincji lat 60., o zielonych trawnikach, szturmie na nowo otwarty Supersam i nocnym praniu: „Mieszkańcy zaczęli wieść życie wielkomiejskie i przestali chodzić spać z kurami. Spóźnionym przechodniom przemykającym teraz ulicami o późnej godzinie towarzyszył radosny szum pralek, dochodzący z każdego niemal domu. Łysobyczańskie gospodynie nie mogły się bowiem jeszcze nacieszyć nowo nabytym wynalazkiem i prały, co się dało, do późnej nocy”.

Jednak najważniejszym kontekstem opowieści o Generale Ciupinku jest pamięć o wyniszczającej wojnie. I tak z jednej strony tytułowy bohater bawi się w wojsko i przeprowadza strategicznie obmyślane ataki na obóz wroga, Wielgusa z piątej „b”, prosi Babcię o wojskowe posiłki i stosuje wojskową musztrę wobec swoich kolegów-żołnierzy z Oddziału Nieustraszonych. Wtóruje mu pan Banderola, uczący Ciupinka meldowania zjedzonego obiadu.

Ale w Łysobykach Wielkich mieszka też Dziadek Patatajko, poszukiwacz przygód i stróż pamięci lokalnej, którego zaangażowanie przekształci miasteczko w dobrze prosperującą miejscowość turystyczną.

Polityka 27.2017 (3117) z dnia 04.07.2017; Kultura; s. 76
Oryginalny tytuł tekstu: "Wojna nie zabawa"
Reklama