Jednym z licznych punktów tej wizyty było właśnie poszukiwanie korzeni (dlatego towarzyszyła mu żona, wspaniała śpiewaczka Galina Wiszniewska, oraz córka z dziećmi i mąż drugiej córki). Jego ojciec Leopold, także znakomity wiolonczelista, jeszcze mówił dobrze po polsku. Pradziad, o oryginalnym imieniu Hannibal, herbu Bogoria, wybudował dworek w Skotnikach koło Sochaczewa. Artysta otrzymał od współpracownika Muzeum Ziemi Sochaczewskiej kopię wiersza napisanego ręką tegoż Hannibala. Elżbieta Penderecka, która była inicjatorką warszawskiego koncertu, zawiozła rodzinę Rostropowiczów do dworku, który jest dziś praktycznie w ruinie; mieszka tam parę popegieerowskich rodzin. Rostropowiczowie odwiedzili też grób rodzinny na Powązkach.
Towarzyszyłam im w wędrówkach i zdumiewało mnie tempo, w jakim żył ten wielki artysta – nie chodził, a biegł, a wszyscy za nim. Ale przede wszystkim podziw budziło godzenie przezeń różnych środowisk. W ambasadzie Rosji odbyło się przyjęcie na cześć mistrza. Pisałam wówczas w „Gazecie Wyborczej”: „...podczas występu młodzieży z Akademii Mozartowskiej [międzynarodowa uczelnia muzyczna, przez parę lat działająca w Polsce; dziś już nie istnieje – DS] zdałam sobie sprawę, że to czysty surrealizm: w dawnej sowieckiej ambasadzie dziewczyna z Mołdawii śpiewa Gershwina przed księdzem prymasem...”.
Dwadzieścia lat wcześniej w Polsce tylko dwóm pismom muzycznym cenzura zezwoliła na umieszczenie drobnej notki o tym, jak w Waszyngtonie, gdzie Rostropowicz działał jako dyrygent i szef miejscowej orkiestry, odbyło się pod jego dyrekcją prawykonanie nowego utworu Witolda Lutosławskiego „Novelette”; tego samego wieczoru artysta wykonał też poświęcony mu Koncert wiolonczelowy pod batutą kompozytora. Każdy kraj chlubiłby się takim wydarzeniem; w PRL było tajemnicą, ponieważ Rostropowicz, wyrzucony z ZSRR po tym, jak przez parę lat wspierał Aleksandra Sołżenicyna goszcząc go na swej daczy, był w „demoludach” na indeksie.
Lutosławski i Penderecki byli przyjaciółmi Rostropowicza. Wiolonczelista po raz pierwszy po latach nieobecności odwiedził Warszawę w 1993 r., by wystąpić na urodzinowym koncercie Penderckiego. Ale podczas swej długiej kariery przyjaźnił się z wieloma wybitnymi kompozytorami; dzięki niemu powstały dzieła m.in. Benjamina Brittena, Sergiusza Prokofiewa, Dymitra Szostakowicza. Był nie tylko wspaniałym wiolonczelistą i dyrygentem, ale i wybitnym pianistą: często akompaniował na recitalach swojej żonie. W ostatnich latach wiele pomagał młodym artystom nie tylko w swojej ojczyźnie.
Od paru lat ciężko chorował. Zmarł w Moskwie w miesiąc po swych 80. urodzinach, które hucznie obchodzono na Kremlu.