Czytaj świat 2023
Czytaj świat! 10 mądrych książek 2023 roku, które warto nadrobić. Wybór „Polityki”
Po raz kolejny prezentujemy zestaw najciekawszych książek z półki „idea books” – od politologii, przez socjologię, filozofię, historię idei, krytykę artystyczną po reportaż – które pojawiły się na naszym rynku w minionym roku. To pozycje, które warto nadrobić, żeby lepiej zrozumieć różne zjawiska współczesnego świata: kryzys kapitalizmu, sekularyzację społeczeństw, rosyjską autokrację, polski antykomunizm, konflikt izraelsko-palestyński i nie tylko.
David Gelles, Człowiek, który zniszczył kapitalizm, przeł. Jacek Środa, Marek Zawiślak, Prześwity
To nie jest kolejny z licznych w ostatnich latach manifestów dowodzących, że powinniśmy porzucić kapitalizm, poszukać jakichś nowych form urządzenia naszej ekonomii. To raczej błyskotliwy, świetnie zdokumentowany reportaż biograficzny o wypaczeniach kapitalizmu, jakich doświadczyliśmy w kilku minionych dekadach, pisany przez autora z kapitalizmem wyraźnie sympatyzującego (Gelles jest felietonistą „New York Timesa”). Tytułowy „człowiek, który zniszczył kapitalizm”, to Jack Welch, wieloletni prezes potężnego General Electric. W opowieści Gellesa z ikony zarządzania Welch przeobraża się w sprytnego manipulanta zainteresowanego wyłącznie nieustannym podnoszeniem kursu akcji własnego koncernu. Jego arsenał to trzy zabiegi: masowe zwolnienia (downsizing), „zjadanie” mniejszych firm (strategia Pac-Mana) i kreatywna księgowość. Welch nie dba o pracowników ani o jakość czy innowacyjność swych produktów. Mimo to długo świetnie zarabia. Staje się wzorem do naśladowania, a w efekcie infekuje cały system. Gelles komentuje: kapitalizm nie zawsze był taki i nie musi taki pozostać. Końcowe fragmenty książki to portrety prezesów wielkich korporacji, którzy wybrali inną drogę rozwoju niż Welch.