Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Książki

Broniewski: powieść nienapisana

Recenzja książki: Władysław Broniewski, "Stanęła naga…"

materiały prasowe
Wydana przez „Krytykę Polityczną” książka ma podtytuł „Powieść nieskończona”. To podtytuł nieprawdziwy, powinien brzmieć raczej „powieść nienapisana”.

Owszem, Władysław Broniewski wielokrotnie, i przed, i po wojnie deklarował, że zamierza napisać powieść. O pierwszej polskiej partii robotniczej „Proletariat” i Ludwiku Waryńskim, o własnym dzieciństwie, o losach Polski i Polaków po wrześniu 1939 r. Żadna z nich nie powstała. Wioletta Bojda zebrała w jednym tomie wszystko, co może świadczyć o tym, że naprawdę próbował. Fragmenty „Pamiętnika 1918–1922”, zarówno te, które trafiły do książki wydanej w 1982 r., jak i te, które pozostały w rękopisie: małe poetyckie prozy i „szwejkowate” opowieści o sierżancie Gwoździu. Reportaż z podróży do Związku Sowieckiego, który ukazał się w „Wiadomościach Literackich”, cztery krótkie wspomnienia z dzieciństwa, dyktowane krótko przed śmiercią, dwa fragmenty dramatu „Proletariat” (też w części publikowane).

Bojda zapisała na konto Broniewskiego (uzasadniając decyzję, to prawda) nawet te teksty, których autorstwo Feliksa Lichodziejewska, autorka monografii bibliograficznej poety, uznała za niepewne. Proletariacki poeta, po wojnie sprowadzony do roli dostarczyciela wierszy na akademie z okazji rocznic rewolucji październikowej i zwycięstwa nad Hitlerem, jawi się w tym zbiorze jako autor, który miał dość potencjału, by myśleć o pisaniu prozy, szybko go jednak zmarnował. To, co mogło ewentualnie stanowić zaczyn przyszłej powieści, powstawało w czasie pierwszej wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej, gdy Broniewski szukał dopiero swego miejsca w literaturze. Wtedy napisał najwięcej najciekawszych i zróżnicowanych tekstów prozatorskich. Późniejsze nie miały już ani tej energii, ani głębi. Proza została rozpuszczona w alkoholu. Osobną wartością książki są bardzo obszerne komentarze i przypisy autorki zawierające sporo niepublikowanych, albo publikowanych tylko we fragmentach, materiałów biograficznych. W efekcie powstał tom pokazujący autora „Bagnetu na broń” ze strony mniej znanej, jednak bez zaskoczeń.

 

Władysław Broniewski, Stanęła naga…, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2013, s. 456

 

Książka do kupienia w sklepie internetowym Polityki.

Polityka 07.2013 (2895) z dnia 12.02.2013; Afisz. Premiery; s. 70
Oryginalny tytuł tekstu: "Broniewski: powieść nienapisana"
Więcej na ten temat
Reklama

Czytaj także

null
Kraj

Przelewy już zatrzymane, prokuratorzy są na tropie. Jak odzyskać pieniądze wyprowadzone przez prawicę?

Maszyna ruszyła. Każdy dzień przynosi nowe doniesienia o skali nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, ale właśnie ruszyły realne rozliczenia, w finale pozwalające odebrać nienależnie pobrane publiczne pieniądze. Minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał zespół prokuratorów do zbadania wydatków Funduszu Sprawiedliwości.

Violetta Krasnowska
06.02.2024
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną