Cerber Ameryka

Recenzja książki: Colson Whitehead, „Kolej podziemna. Czarna krew Ameryki”

27 czerwca 2017

Wymowa tej powieści jest niezwykle gorzka.

Termin „kolej podziemna” przenośnie opisywał szlak bezpiecznych kryjówek i kontaktów dla niewolników uciekających z amerykańskiego Południa na Północ, aż do Kanady. Ale w nagrodzonej Pulitzerem i National Book Award powieści Whiteheada podziemna kolej naprawdę przewozi nastoletnią Corę, uciekinierkę z plantacji w Georgii. Częściowo nieczynna, zasypana, ukryta pod domami, nie wiadomo przez kogo zbudowana, pozwala Corze uciec do kolejnego stanu. Powieść Whitehaeda opowiada o niewolnictwie rzeczywiście nowymi środkami, łącząc fakty i fantazję, wyostrzając obraz – przypomina grę, która polega na tym, że bohaterka musi przetrwać w kolejnym stanie, a każdy ma swoją specyfikę.

Colson Whitehead, Kolej podziemna. Czarna krew Ameryki, przeł. Rafał Lisowski, Wydawnictwo Albatros, Warszawa 2017, s. 382

Książka do kupienia w sklepie internetowym Polityki.

Polityka 26.2017 (3116) z dnia 27.06.2017; Afisz. Premiery; s. 70

Oryginalny tytuł tekstu: "Cerber Ameryka"

Colson Whitehead

Justyna Sobolewska

Krytyczka literacka, pisarka i dziennikarka związana z tygodnikiem „Polityka”. Autorka zbioru esejów „Książka o czytaniu” (2012, 2016), wyboru opowiadań Kornela Filipowicza „Moja kochana, dumna prowincja” (2017) i biografii Kornela Filipowicza „Miron, Ilia, Kornel. Opowieść biograficzna o Kornelu Filipowiczu” (2020) nominowanej do Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz”. Współautorka książki „Stówka. Przeczytaj to jeszcze raz” napisanej razem z Anną Dziewit-Meller (2021) i autorka biografii „Jadwiga. Opowieść o Stańczakowej” (2024). W 2025 ukazała się jej „Książka o (nie)czytaniu”. Laureatka PIK-owego Lauru przyznawanego przez Polską Izbę Książki za popularyzację czytelnictwa i Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida za „Jadwigę. Opowieść o Stańczakowej”. Przewodniczy kapitule Nagrody Literackiej m.st. Warszawy.