Badanie stylu zakopiańskiego utrudnia otaczająca go warstwa mitów i wyobrażeń kształtujących sądy obiegowe i obficie przenikających również do opracowań naukowych. Powstały one w dwojaki sposób. Stanisław Witkiewicz świadomie stworzył mit Tatr jako miejsca niezwykłych, wzniosłych doznań, zamieszkanego przez heroiczny, błyskotliwy lud – Górali Podhalańskich. Zainteresowanie Zakopanem i Tatrami powstawało już od pewnego czasu, lecz dopiero Witkiewicz nadał im znaczenie, jakiego nie ma żaden europejski kurort ani żadne inne góry. Pisarz i malarz wykreował mit tatrzański, któremu nadawał rangę patriotycznego czynu. Styl zakopiański był materialną, dotykalną jego częścią. Jednocześnie, jak zakładał twórca, stał się osiągnięciem sztuki.
Słowa Witkiewicza: „Legenda to skarb i siła, często potężniejsza niż historia, niż rzeczywistość” [Cyt. za: Stanisław Witkiewicz o sztuce, krytyce artystycznej, stylu zakopiańskim, wybitnych twórcach, sprawach narodowych i społecznych, wybór i wstęp W. Nowakowska, Wrocław 1972, s. 147 (wyjątek z listu do siostry).] można traktować jako swego rodzaju przesłanie zawierające także ostrzeżenie przed być może nieobliczalną mocą tej siły. Treści mitów nie są jawne i oczywiste, bo taka jest ich natura. Witkiewicz używał przenośni, przypowieści, opisów, posługiwał się metodami właściwymi pracy literackiej, nie tworzył traktatów estetycznych. Ten metaforyczny język Witkiewicza, odczytywany dosłownie przez najgorętszych wielbicieli, spowodował liczne nieporozumienia.
Witkiewicz nie opracował również wzornika stylu zakopiańskiego. Wielbiciele Witkiewicza stworzyli „przepisy” dotyczące stylu zakopiańskiego, lecz uproszczone i zubożone o mityczne i filozoficzne treści.