„Testament Utopka” jest zwieńczeniem trylogii powieściowej Leszka Libery. Utopek wybiera się na tamten świat, czyli poniekąd wraca do siebie – jest wszak istotą nie z tej ziemi, przybył niby z planety Utopia, choć tak naprawdę ze śląskiej mitologii, ale też z historii literatury. Aby pożegnać się jak należy, Utopek chce sporządzić testament – w tym celu przegląda stare dokumenty. To świetny sposób na skrótowe przedstawienie czytelnikom, którzy nie znali poprzednich części, życiorysu głównego bohatera – rzecz dzieje się na śląskich Ziemiach Odzyskanych. W pierwszym tomie będący dzieckiem Utopek opisuje powojenne perturbacje związane z przesuwaniem granic i przesiedleniami, w drugim relacjonuje udręki dorastania w trudnej rzeczywistości lat 50. W części trzeciej 75-letni Utopek zmaga się ze współczesną Polską, rozdartą, skłóconą, buntującą się, strajkującą, ale też bezwolną i otumanioną konsumpcjonizmem. Libera buduje ostatnią część cyklu na dwóch planach czasowych.
Leszek Libera, Testament Utopka, przeł. Sława Lisiecka, Wydawnictwo Od Do, Łódź 2020, s. 332