Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Książki

Średniowiecze - kulturą gestu?

Poznanie kultury średniowiecza przez pryzmat gestu.


Gest związany jest nierozerwalnie z ludzkim ciałem, jego postawami i ruchem. Dziś powszechnie kojarzy się go z „mową ciała” i odczytywaniem prawdziwych intencji mówiącego, który próbuje ukryć je za pomocą słów. Ale gest nie zawsze musi przeciwstawiać się słowu. Tak dzieje się między innymi w przypadku wszelkiego rodzaju występów oratorskich. Tu ruchy ciała mające podkreślać znaczenie słów wspierają wypowiedź werbalną. Badacze zwracają ponadto uwagę na komunikacyjną funkcję gestów, twierdząc, że są one ważnym czynnikiem tworzenia i podtrzymywania więzi społecznych. Postawy i ruch ciała mają wielkie znaczenie symboliczne, podkreślając albo uprawomocniając działania publiczne w religii, polityce czy w sferze wymiany gospodarczej. Gest wreszcie jest podstawowym środkiem wyrazu w kilku dziedzinach sztuki: pantomimie, balecie i teatrze. Nic więc dziwnego, że naukowcy starają się zbadać znaczenie, funkcje, a także rozumienie tych „znaków ciała” w innych kulturach, tak zresztą geograficznych, jak i historycznych. Autorem studium na ten temat w odniesieniu do cywilizacji średniowiecza jest francuski mediewista Jean-Claude Schmitt, znany już polskiemu czytelnikowi z pozycji "Duchy: żywi i umarli w społeczeństwie średniowiecznym".

Już na początku książki autor zauważa za najwybitniejszym francuskim badaczem wieków średnich, Jacquesem Le Goffem, że „średniowiecze jest kulturą gestu” Taka obserwacja powoduje, że ustalenia Schmitta zyskują na ważności. Nie będą one odnosiły się już tylko do pewnej sfery życia i refleksji omawianej kultury, ale można je uznać za próbę ujęcia cywilizacji wieków średnich jako całości. Kolejny trop świadczący o ważności gestu dla kultury średniowiecza to rola ciała w ówczesnej antropologii i teorii zbawienia.

Reklama